DEİK ev sahipliğinde düzenlenen Türkiye-Azerbaycan İş Forumu, T.C. Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay, Azerbaycan Cumhuriyeti Başbakanı Ali Esedov, T.C. Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan, Azerbaycan Cumhuriyeti Ekonomi Bakanı Mikayil Cabbarov, DEİK Başkanı Nail Olpak, Azerbaycan'da İhracat ve Yatırımları Teşvik Fonu (AZPROMO) Başkanı Yusif Abdullayev, Azerbaycan Küçük ve Orta Ölçekli Girişimciliği Geliştirme Ajansı (KOBİA) Başkanı Orhan Mammadov ve Türkiye-Azerbaycan İş Konseyi Başkanı Selçuk Akat'ın katılımlarıyla düzenlendi. Türk ve Azerbaycanlı iş insanlarının bir araya geldiği İş Forumunda, değeri 100 milyon doları aşkın 11 anlaşma imzalandı.
T.C. Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay, "Hedefimiz, salgın sebebiyle yavaş seyreden küresel ekonomik büyüme karşısında iş insanlarımıza yeni alternatifler bulmak, zayıf ve kırılgan büyüme eğilimlerini birlikte yapılacak projeler ile aşmaktır" dedi. Muzaffer Azerbaycan'ın göğüs kabarttığını belirten Oktay, "Biz 30 yıldır Karabağ'da süren Ermenistan zulmüne sessiz kalmadığımız gibi işgalci Ermenistan'ın Karabağ'da sivilleri katletmesine de kayıtsız kalmadık" dedi. Türkiye'nin Azerbaycan'ın yanında olmaya devam edeceğini bildiren Oktay, Azerbaycan'ın işgal altındaki topraklarını geri almasının Türkiye'de de büyük bir heyecanla karşılandığını belirtti. İki ülke arasındaki ilişkilerin bundan sonraki seyrine ilişkin şu değerlendirmelerde bulunan Oktay, "Gerek işgalden kurtulan topraklar, gerek Kovid-19 salgınının oluşturduğu yeni avantajlar Türkiye ve Azerbaycan ekonomik ilişkilerinde yeni bir dönüm noktası olarak değerlendirilebilir. Önümüzde 2023 yılına kadar 15 milyar dolarlık ticaret hacmine ulaşmak gibi bir hedefimiz var. Bu istikamet doğrultusunda, siz kıymetli iş insanlarına mevcut potansiyele hayat vermek için tarihi bir görev düşmektedir. Bu salonda nice mega projeleri hayata geçirmiş, sağlık, gıda, tekstil ve müteahhitlik gibi farklı alanlarda nice hayati iş birliklerine imza atmış iş insanlarımız var" dedi.
Oktay: "İşgalcilerden kurtarılan toprakları ihya edeceğiz"
Türkiye ve Azerbaycan'ın iş insanlarının elini taşın altına koymaya hazır olduğunu belirten Oktay, "Azerbaycan-Türkiye 'gardaş' diyorsak lojistiği en hızlı hale getireceğiz. 'Tek millet, iki devlet' ruhu diyorsak hem vatandaşlarımızın hem de iş insanlarımız arasındaki hasbi ilişkileri güçlendireceğiz" dedi. Türkiye'nin bunun için üzerine düşeni yapacağını vurgulayan Oktay, iş insanlarının lojistik duvarlara, bürokratik engellere takılmaması gerektiğinin bilincinde olduklarını kaydetti, Türkiye ile Azerbaycan arasında imzalanan anlaşmaların hayırlı olmasını diledi. Oktay, Azerbaycan ile ticari ilişkilerin sadece kar amacıyla yatırım olarak değerlendirilemeyeceğini, bölge ekonomisine birlikte sağlanacak katkının beraber kalkınma anlamına geldiğini dile getirdi. Oktay, "Bizleri daha da güçlendirecek olan ekonomik ve ticari ilişkilerimizi geliştirmek ve yeni iş birliği imkanlarını el birliğiyle oluşturmaktır. İş insanlarımızın yolunu açarken, iki ülkenin üreticilerini, girişimcilerinin kazan-kazan anlayışıyla sahada daha aktif olduklarını görmeyi arzu ediyoruz." dedi.
Esedov: "Türk şirketlerini de Azerbaycan'a davet ediyoruz"
Azerbaycan Cumhuriyeti Başbakanı Ali Esedov, Türkiye'de 2 bin Azerbaycanlı şirketin faaliyet gösterdiğini, Türkiye'ye yatırım yapan Azerbaycanlı iş insanlarının hem şirket sayısı hem de yatırım miktarı bakımından Orta Asya ve Kafkasya iş insanları arasında ilk sırada olduğunu belirtti.
Esedov, "Türkiye ile Azerbaycan arasındaki ilişkiler özel önem taşımaktadır ve devlet başkanlarının yorulmak bilmeyen çabaları sayesinde bugün en yüksek zirvededir. Bu, dost ve kardeş iki halk arasındaki ilişkilerdir" dedi. İki ülkenin siyasi, ekonomik, yatırım, enerji, ulaştırma ve tüm alanlarda sıkı iş birliği içinde olduğuna işaret eden Esedov, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınına rağmen ticaret hacmindeki düşüşün, büyük bir düşüş olmadığını dile getirdi. Esedov, iki ülke arasındaki karşılıklı yatırımların miktarının 30 milyar dolar olduğunu söyledi. İki ülke arasında son olarak imzalanan kimlikle seyahat edebilme imkanı sunan anlaşmaya da dikkati çeken Esedov, bunun iki ülke arasındaki iş birliğini, ticaret hacmini ve turist sayısını artıracağını vurguladı.
Esedov, Türkiye ile Azerbaycan'ın gerçekleştirdiği büyük projelerin Avrupa'nın enerji güvenliğinin sağlanmasında ve iki ülkenin bir kavşağa dönüşmesinde büyük rol oynadığını belirterek, "2017'de Bakü-Tiflis-Kars demir yolunu açarak, Türkiye ile Azerbaycan arasında demir yolu ulaşımı oluşturduk. Bakü-Tiflis-Kars ile taşınan yüklerin hacmi, geçen yıl 2 katından çok arttı ve artışın gelecekte de devam edeceğine eminiz." dedi. Güney Gaz Koridoru, Trans Anadolu Boru Hattı (TANAP) ve Trans Adriyatik Boru Hattı (TAP) gibi projelerle Azerbaycan doğal gazının Avrupa'ya ulaştırıldığını anlatan Esedov, bu gelişmelerin Azerbaycan'ın doğal gaz ülkesi olarak gelişiminde yeni bir sayfa olduğunun altını çizdi. Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev'in onayladığı "Azerbaycan 2030 Milli Öncelikler Programı"na değinen Esedov, bu kapsamda sürdürülebilir, rekabete dayalı ekonomi, dinamik ve sosyal adalet temelli toplum, gelişmiş insan sermayesi ve çağdaş inovasyonlar, işgalden kurtarılan bölgelere büyük dönüş ile temiz çevre ve yeşil büyüme ilkelerinin belirlendiğini söyledi. Esedov, bu hedeflere ulaşmak için Türk şirketlerini de Azerbaycan'a davet ettiklerini sözlerine ekledi.
Pekcan: "Hedefimiz, Cumhurbaşkanlarımızın belirlediği 15 milyar dolarlık ticaret hacmine ulaşmak"
T.C. Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan, Yukarı Karabağ'ın 30 yıldır süren işgalden kurtarılmasının kendileri için en güzel gelişme olduğunu belirterek, "Bu hadise hepimiz için büyük bir mutluluk ve motivasyon kaynağı olmuştur" dedi. Pekcan, Azerbaycan'ın zaferinin, bölgenin ticari ve lojistik yapısının değişeceği yeni bir dönemin de başlangıcı olduğuna işaret ederek, "Her zaman olduğu gibi bu yepyeni dönemde de Azerbaycanlı kardeşlerimizin yanında, kendileri ile tam bir iş birliği halinde olacağız" dedi. Pekcan, ticari ilişkilerin geliştirilmesi için imzaladıkları Tercihli Ticaret Anlaşması'nın 1 Mart 2021 tarihi itibarıyla yürürlüğe gireceğinin altını çizerek, "Ama bu bizim için bir başlangıç, bir ilk adım. Biz şu anda yeniden listeleri paylaştık, Tercihli Ticaret Anlaşması'nın kapsamının genişletilmesi üzerine çalışmalarımıza başladık ama Sayın Cabbarov ile TTA'nın kapsamının daha da genişletilmesini ve Serbest Ticaret Anlaşması'na evrilmesini hedefliyoruz. Bu doğrultuda bütün ekiplerimiz çalışmalarını sürdürüyor. Hedefimiz, Cumhurbaşkanlarımızın belirlediği 15 milyar dolarlık ticaret hacmine ulaşmak. Bu hedefe ulaşmak için de her iki iş dünyasının bizimle beraber aktif bir şekilde çalışması lazım. Biz aradaki engelleri kaydırmak için Sayın Bakan'la beraber ciddi bir çalışma halindeyiz." dedi.
Pekcan: Türkiye ve Azerbaycan iş dünyası için finansman imkanı
Bakan Pekcan, karşılıklı yatırımların önemine dikkati çekerek, Türkiye'nin Azerbaycan'da 12 milyar dolar, Azerbaycan'ın Türkiye'de 19,5 milyar dolar yatırımı bulunduğunu vurguladı. SOCAR'ın Türkiye'deki yatırımlarını önemsediklerini belirten Pekcan, SOCAR'ın petrol ve akaryakıt alanında kurduğu iki şirkete Eximbank üzerinden çok ciddi finansman imkanları sağladıklarını söyledi. Türk iş dünyasına seslenen Pekcan, "Yatırım için doğru adres kardeşlerimizin adresi. Aynı zamanda Azerbaycanlı iş insanlarını da Türkiye'ye yatırım yapmaya davet ediyorum. Yukarı Karabağ'ın yeniden yapılandırılması çerçevesinde Azerbaycanlı iş insanlarımızla Türk müteahhitlik ve müşavirlik firmalarımız iş birliği ve tecrübe paylaşımı yapmaya hazırlar. Bugüne kadar ortaya koydukları başarılı çalışmalarını burada gerçekleştirilecek altyapı, üstyapı projelerinde de kullanacaklar. Başta Şuşa bölgesi olmak üzere altyapı, üstyapı ihtiyaçlarının karşılanması, bölge halkının yaşam standardının yükseltilmesi sadece Azerbaycan'ın değil hepimizin görevi" dedi. Pekcan, ticarette kazan-kazan ilkesini belirleyeceklerini dile getirerek, Türkiye Azerbaycan ilişkilerinin çok daha üst noktalara taşınması için elbirliği ile çalışmaya devam edeceklerini belirtti.
Azerbaycan Ekonomi Bakanı Mikayıl Cabbarov, "Türk iş insanlarının Azerbaycan'da geniş şekilde temsil olunması memnuniyet verici" dedi. Forum kapsamında iş insanları arasında bazı anlaşmaların imzalanacağını aktaran Cabbarov, "Bu anlaşmaların iki ülke arasındaki ilişkilerin gelişmesine hizmet edeceğine inanıyorum." ifadesini kullandı. Cabbarov sözlerine şöyle devam etti: "Azerbaycan'da özelleştirme süreci hızlanmıştır. Devlet şirketlerinden bir tanesi Türk şirketi tarafından işletilecektir. Şöyle ki devlet şirketi olan Azerlotereya'nın, Demirören şirketinin yönetimine verilmesi yönündeki karar kabul edildi. Aynı zamanda, altın ve bakır madenlerinin işletilmesini öngören bir anlaşmanın daha imzalanması öngörülmektedir. İkili ilişkilerimizde ticaret alanı hususi yer tutmaktadır. Biz devlet başkanlarımızın ticaret hacmi ile ilgili ortaya koydukları hedefleri biliyoruz. Bu hedeflerin yerine getirilmesi için iş adamları ile birlikte çalışmalıyız. Azerbaycan-Türkiye ortak yatırım fonunun oluşturulması gibi girişimler, iki ülke arasında büyük projeler, özellikle devlet ve özel ortaklı projeler, ortak teknoloji üretimi projelerinin hayata geçirilmesi, önümüzdeki görevlerin daha hızlı hayata geçirilmesine katkı sağlayabilir." Cabbarov, ikili ilişkilerde önemli fırsatlar bulunan alanlardan birinin de ulaştırma, transit sektörü olduğunu vurguladı. Azerbaycan'da hayata geçirilen yapısal reformlar kapsamında devlet şirketlerinin verimliliğini artırmak için Azerbaycan Yatırım Fonu'nun kurulduğunu dile getiren Cabbarov, "Türk iş adamlarını, büyük şirketleri bu konuda iş birliğine davet ediyorum." diye konuştu.
Olpak: "Farklı alanlarda iş birliği imkanlarımız var"
DEİK Başkanı Nail Olpak ise, yeni covid-19 salgını sürecindeki ilk yüz yüze iş forumunu gerçekleştirdiklerini dile getirerek, Azerbaycan'ı Karabağ zaferi için tebrik etti. İş dünyası temsilcileri olarak ikili ekonomik ilişkileri daha da artırmak durumunda olduklarını aktaran Olpak, yürürlüğe giren Tercihli Ticaret Anlaşması'nın genişletilmesi konusunda bakanların çalışmalarının olduğunu hatırlattı. Olpak, "Karabağ'da yaraların sarılmasının elbette iş tarafı vardır; ama bunu görev olarak gördüğümüzü ve her şekliyle iş dünyası olarak yanınızda olduğumuzu da ifade etmek isterim." diye konuştu. 3'üncü ülkelerle iş birliği noktasında daha önce ekonomi ve ticaret bakanlarının katılımıyla Türkiye-Azerbaycan-Gürcistan iş forumlarının düzenlendiğini anımsatan Olpak, "Bunların devamının bizim açımızdan önemli olduğunu bir defa daha sizlere sunmak isterim. Farklı alanlarda iş birliği imkânlarımız var. Sağlıktan başlayıp madencilik dahil olmak üzere. Bu fırsatları çalışmak bizlerin, iş dünyasının görevi. Elbette desteği de değerli devlet büyüklerimizden alacağız" dedi.
Olpak: "Azerbaycan Road Show'u Türkiye'de gerçekleştirmek görevimiz"
Olpak, Azerbaycan Road Show'u Türkiye'de gerçekleştirmeyi görev olarak gördüklerini aktararak, şöyle devam etti:
"Milli parayla ticaretin kapsamının genişletilmesine önem veriyoruz. Firmalarımız Türkiye'de kalite ve tescil belgelendirmesi yapılmış ürünlerle ilgili tekrar Azerbaycan'da bir belgelendirme yapılmamasını talep ediyor. Gümrük vergilerinde makul indirme talebini 1 yıl önce de dile getirmiştik ben tekrar huzurunuzda arz etmek istiyorum." DEİK çatısı altındaki Dünya Türk İş Konseyi'nin de başkanlığını yürüttüğünü anımsatan Olpak, "Bu konsey bizim yurt dışındaki diasporamız. Bu konuda Azerbaycan diasporasının da gücünü biliyoruz. Birlikte hareket etmek bizim açımızdan her noktada çok önemli" dedi.
Mammadov: "İş birliğimiz Türkiye tecrübesinin öğrenilmesi gibi konuları kapsıyor"
Azerbaycan Küçük ve Orta Ölçekli Girişimciliği Geliştirme Ajansı (KOBİA) Başkanı Orhan Mammadovise, Azerbaycan ile Türkiye arasındaki ekonomik ilişkilerin gelişmesi ile birlikte küçük ve orta ölçekli işletmeler alanındaki iş birliği olanaklarının da arttığını ifade etti.
KOBİA olarak kardeş ülke Türkiye'nin zengin tecrübesine büyük önem verdiklerini dile getiren Mammadov, 2018 yılında gerçekleştirdikleri ziyarette KOSGEB ile iş birliklerinin çerçevesini ve izlenecek yol haritasını belirlediklerini aktardı. Mammadov, Türkiye'nin tecrübesinden yararlanacakları konulara değinip, "İş birliğimiz, KOBİ'lere devlet desteğinin belirlenmesi, verimliliğin artırılması alanlarında Türkiye tecrübesinin öğrenilmesi gibi konuları kapsıyor. İki ülke KOBİ'leri arasında iş birliklerinin geliştirilmesi, bu alanda ortak etkinlik ve projelerin gerçekleştirilmesi, ülkelerimiz arasında ticaret hacminin artırılmasında KOBİ'lerin rolünün daha aktif hale getirilmesi gibi konuları içeriyor." diye konuştu.
Azerbaycan'da İhracat ve Yatırımları Teşvik Fonu (AZPROMO) Başkanı Yusif Abdullayev ise, Karabağ'da yaşanan çatışmalar süresince Türkiye iş çevrelerinden birçok destek mektubu aldıklarını söyledi. Abdullayev, iki ülke arasında düzenlenmesi planlanan ve Azerbaycan yatırım ortamıyla ilgili tanıtımın yapılmasının amaçlandığı roadshow organizasyonun salgın nedeniyle iptal edildiğini belirterek, "2021'in ikinci yarısında artık fiziksel olarak bir roadshow gerçekleştireceğiz." diye konuştu. Karabağ bölgesinin kalkınması için atılacak adımların iki ülke arasındaki ticari ilişkilerin artmasına önemli bir destek sağlayacağını vurgulayan Abdullayev, Türkiye'deki Azerbaycan ticari misyonlarında pandemi şartlarına uygun olarak çalışmaların devam edeceğini sözlerine ekledi.
Akat: "Karabağ'ı biznes değil bir görev olarak görmeliyiz"
Türkiye-Azerbaycan İş Konseyi Başkanı Selçuk Akat ise, Karabağ'ı özgürleştirmek için şehit düşen 2 bin 841 Azerbaycanlı kardeşimizi rahmetle andığını söyledi. Azerbaycan'ın tekrardan bağımsızlığının 30'uncu yılına girerken iki devlet tek millet ve tek ekonomi olma yolunda stratejik adımlarla ilerlendiğini belirten Akat, "Bakü-Tiflis-Ceyhan Boru Hattı, Bakü-Tiflis-Kars Demiryolu, TANAP, Star Rafinerisi gibi stratejik projeleri hayata geçirdik" dedi. İki ülke arasında "Tercihli Ticaret Anlaşması"nın yürürlüğe girdiğini belirten Akat, salgına rağmen ticaret hacminin 2019 yılına göre yaklaşık yüzde 30 arttı. İki ülke arasında vizesiz ve pasaportsuz seyahat dönemini başlattık. 2019 yılında 829 bin Azerbaycanlı Türkiye'yi, 275 bin Türk, Azerbaycan'ı ziyaret etmişti. Yeni sistem ve salgın sonrası normalleşme ile daha fazla sayıda vatandaşımız karşılıklı olarak birbirini ziyaret etmesini bekliyoruz. Öncelikle Türkiye ve Azerbaycan'ın Nahçıvan ve Karabağ üzerinden demir ve kara yolu ile direkt bağlanması gündeme gelmiştir. Önümüzdeki dönemde Türkiye ve Azerbaycan şirketleri iş birliği yaparak Karabağ'daki yatırım potansiyeli en verimli şekilde değerlendirip Karabağ'ın Azerbaycan'ın diğer bölgeleri ile aynı gelişmişlik düzeyine ulaşması için çalışacağız. Yeni dönemde Karabağ birincil gündemimiz olacak ve Türk yatırımcılarını bölgeye kanalize etmek için çalışacağız. Bizler Karabağ'ı biznes değil bir görev olarak görmeliyiz!" dedi." Dedi.
İki ülke arasında 11 anlaşma imzalandı
İş Forumu kapsamında, Azerbaycan Cumhuriyeti Ekonomi Bakanlığı ile T.C. Eti Bakır A.Ş./ Artvin Maden İşletmeleri A.Ş.; CTC Holding ile Zorlu Holding; CTC Holding ile Aslan Yapı; CTC Holding ile Varnet Cam Sera; Azerbaycan'da İhracatı ve Yatırımları Teşvik Fonu (AZPROMO) ile Bursa Ticaret ve Sanayi Odası (BTSO); Küçük ve Orta Girişimciliğin Geliştirilmesi Ajansı (KOBİA) ile Türkiye Esnaf ve Sanatkarları Konfederasyonu (TESK); Küçük ve Orta Girişimciliğin Geliştirilmesi Ajansı (KOBİA) ile Türk Girişim ve İş Dünyası Konfederasyonu (TÜRKONFED); AS Group Investment ile Reta Line Mimarlık Mühendislik İnşaat Taah. San. ve Tic. LTD. STİ; "BETEKS" ile Koçaklar Tekstil; "Bakü Tekstil Fabrikası" ile Bakü Örme ve Azerbaycan Girişimci Kadınlar Birliği (AQSİA) ile Uluslararası Yatırım ve İş Dünyası Konfederasyonu (ULUSKON) arasında iş birliği anlaşmaları imzalandı.
