Türkiye-İspanya Sanal İş Forumu, Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan, İspanya Sanayi, Ticaret ve Turizm Bakanı Maria Reyes Maroto Illera, T.C. Ticaret Bakan Yardımcısı Gonca Yılmaz Batur, İspanya Sanayi, Ticaret ve Turizm Bakan Yardımcısı Xiana Méndez, DEİK Başkanı Nail Olpak, Türkiye Müteahhitler Birliği Başkanı Mithat Yenigün'ün katılımıyla DEİK/Türkiye-İspanya İş Konseyi Başkanı Zeynel Abidin Erdem'in ev sahipliğinde gerçekleştirildi.
Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan, "Türkiye-İspanya ticaret hacmi 12,6 milyar dolar ama bunu yeterli görmüyoruz. Ticaret hacmimizi dengeli bir şekilde 20 milyar dolara çıkarmak için iş insanlarını desteklemeye devam edeceğiz." dedi. Pandemi nedeniyle zor günlerden geçildiğini ifade eden Pekcan, COVID-19 sürecinde sağlık kadar ekonomik hayatın, üretim süreçlerinin ve ticaretin de etkilendiğini dile getirdi. Normale dönüş ile beraber artık yeniden ivmelenme, toparlanma döneminin yaşandığını aktaran Pekcan, bu süreçte gerçekleştirdikleri JETCO toplantısının, iki ülke arasındaki ekonomik ve ticari ilişkilerin derinleştirilmesine, geliştirilmesine vesile olacağını vurguladı. İspanya Sanayi, Ticaret ve Turizm Bakanı Maria Reyes Maroto Illera'ya teşekkürlerini ileten Pekcan, son 3 ayda 3 kez görüştüklerini, karşılıklı şekilde verimli ve olumlu destekleri paylaştıklarını bildirdi.
I. Dönem JETCO Toplantısı Mutabakat Zaptı'nın imzalandığını anımsatan Pekcan, sözlerini şöyle sürdürdü: "Pek çok teknik konu üzerinde görüşmelerimiz oldu. Ticari konuların yanında, yatırım ve müteahhitlik hizmetleri, 3. ülkelerde iş birliği, karşılıklı yatırımların teşviki, sanayi ve teknoloji alanında iş birliği, kültür ve turizme dayalı ekonomik konular, tarım ve eğitim gibi başlıklarda iş birliği hususlarını konuştuk. Mutabakat Zaptına, iki ülke ilişkilerini geliştirmeye yönelik son derece somut ve yapıcı maddeleri dahil ettik. İki ülkenin ticaret hacmi 12,6 milyar dolar ama bunu yeterli görmüyoruz. Ticaret hacmimizi dengeli bir şekilde 20 milyar dolara çıkarmak için iş insanlarını desteklemeye devam edeceğiz. Otomotivden demir-çelik ürünlerine, elektronikten mobilyaya, tekstilden gıda ürünlerine, çok farklı alanlarda Türk ve İspanyol firmalar arasında önemli iş birlikleri var ve daha da potansiyel bulunmaktadır."
Gümrük Birliği'nin güncellemesi çalışmaları
Türkiye ve Avrupa Birliği arasındaki Gümrük Birliği'nin Türkiye ile AB'nin entegrasyonunu derinleştirdiğini belirten Pekcan, "Ancak, 1996 yılında yürürlüğe giren Gümrük Birliği'nin iki ülkenin iş dünyasının taleplerini yerine getirmemektedir. Özellikle dijital ekonomi, e-ticaret, hizmetler, tarım ve kamu alımları 1996'da imzaladığımız Gümrük Birliği anlaşmasında bulunmamaktadır. Bunların da dahil olacağı Gümrük Birliği'nin güncellemesi çalışmalarının 2020'nin içinde başlanılarak, hatta bitirilmesini öngörüyoruz" dedi.
İspanyol firmalara İhtisas Serbest Bölgeleri'nde ortak yatırım daveti
Türkiye'nin teknoloji odaklı, katma değerli ürün üretim ve ihracatını teşvik etmek için İhtisas Serbest Bölgeleri projelerinin geliştirildiğini ifade eden Pekcan, "Burada da Türk ve İspanyol firmaları ortak yatırımlar yapabilir. İspanyol firmalarını yüksek teknolojili ve yüksek katma değerli ürün üretmeye, Ar-Ge ve tasarım dayalı ortak yatırımlara davet ediyoruz. Bunlarla ilgili ciddi teşviklerimiz var." diye konuştu. Pekcan, Türk müteahhitlerinin rekabetçi ve küresel çapta iyi bir konumlarının bulunduğunu anlatarak, Eximbank ve ihracat destek mekanizmalarını ortak anlaşmalarla 3. ülkelerde ortak proje geliştirilmesi için desteklemeye devam edeceklerini söyledi. JETCO toplantısında ve İş Forumu'nda önemli bir başlığı teşkil eden kadın girişimciliği konusuna iki ülkenin bakanları olarak çok önem verdiklerini aktaran Pekcan, kadın girişimcilerin uluslararası ticarette ve dünya ekonomisinde daha fazla ve etkin yer alması için de yuvarlak masa toplantısı gerçekleştirdiklerini, bu toplantılara devam edeceklerini söyledi.
Illera: "JETCO çok taraflılığı güçlendirmek için doğru bir yol"
İspanya Sanayi, Ticaret ve Turizm Bakanı Maria Reyes Maroto Illera, "Türkiye-İspanya Ortak Ekonomik ve Ticaret Komitesi (JETCO) çok taraflılığı güçlendirmek için doğru bir yol. Ülkelerimizin uluslararası ticarete ihtiyacı var. Buradaki görevimizi, rolümüzü güçlendirmeliyiz. Dünya ticaretini modernleştirmeliyiz." dedi. Sanal ortamda da olsa iki ülke temsilcilerinin ve iş insanlarının bir araya gelmesinin önemini vurgulayan Illera, "Her iki taraf olarak yatırım ve ticari ilişkilerimizi geliştirmek istiyoruz. İki ülke olarak her düzeyde iyi ilişkilere sahibiz." diye konuştu. Bakan Illera, Kovid-19'a rağmen Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan ile ikili görüşmeleri gerçekleştirdiklerini, 3 toplantı yaptıklarını ifade ederek,
"Sağlık krizinin önüne geçtik. Eşgüdüm ve iş birliği, çok taraflılığın korunması bizi bütün problemlerden güçlü çıkaracaktır. Ticari anlamda ikili yatırım anlamında bağlarımızı güçlendirmeliyiz. Bu krizden çok daha güçlü çıkacağız. Bu iş forumu önemli sektörler içinde iş birliği bize başarıyı sağlayacaktır. İspanya olarak Türkiye'nin sunduğu güzel yatırım plan ve programları imkanlarından haberdarız. İspanyol şirketlerini de programlarınıza dahil edin. Türk devleti ve Türk şirketleri, Türkiye'deki yatırım ve ticaret ortamını iyileştirmekte, insan sermayesini de iyileştirmeye yönelik çalışıyorlar. İspanyol şirketlerinin enerji, ulaştırma, alt yapı, turizm ya da tarım gibi sektörlerinde faaliyetlerini biliyoruz. İspanyol şirketlerin Türk kalkınma projelerine ilgisi büyük."
İki ülkenin 3. ülkelerle ortak iş yapma potansiyeline işaret eden Illera, İspanya'daki iş yapma kolaylığı ve doğrudan yatırım yapabilme gücü hakkında bilgi verdi. Illera, sağlık krizinden sonra zor dönemleri atlattıklarını ifade ederek, "JETCO çok taraflılığı güçlendirmek için doğru bir yol. Ülkelerimizin uluslararası ticarete ihtiyacı var. Buradaki görevimizi, rolümüzü güçlendirmeliyiz. Dünya ticaretini modernleştirmeliyiz" dedi.
Olpak: "İki ülke iş birliğinin üçüncü ülkelere taşınması önemli"
DEİK Başkanı Nail Olpak ise Covid-19 salgını ve sonrasında birçok unsurun eskisi gibi olmayacağı, yeni normalin tesis edileceği bir sürecin konuşulduğunu belirterek, şunları kaydetti: "Globalleşmeden glokalleşmeye dönüşümü konuştuğumuz, ekonomik rekabette öne çıkan ölçek ekonomisinden bugün tek kaynağa bağlı kalmanın risklerini tartıştığımız, lojistiğin hayatımızdaki yerinin tekrar sorgulandığı, yakınlık veya uzaklık kavramlarının yerine ulaşılabilirlik kavramının çok daha fazla öne çıktığı, Merkez Bankalarının bile alışageldiğimiz rollerinin dışına çıkarak Yatırım Kredilerine destek vermeye başladığı ve yeni normallerin bu veriler altında oluştuğu bir dönemi yaşıyoruz. Bu dönemin kazananı tedarik zincirini bozmadan sürdürebilenler olacak ve dönemin anahtar kelimesi de güven olacak."
Türk ve İspanyol iş dünyalarının altyapı ve müteahhitlik gibi birçok alanda güçlü iş birliklerinin bulunduğuna işaret eden Olpak, bunun 3. ülkelere taşınmasının önemini vurguladı. Salgın sonrasında Çin'den açılacak alanlarda eğitimli iş gücünden daha çok yararlanılarak, sadece tekstil değil, sağlık ve benzeri alanlarda da yeni iş birliklerinin yapılabileceğini anlatan Olpak, gıda ve turizm sektörlerinin de iş birliği potansiyeli taşıdığını kaydetti. Gümrük Birliği Anlaşmasının modernize edilmesi ve kapsamının genişletilmesinin daha da önem kazandığını aktaran Olpak, sınırların açılmasının sadece turizm açısından değil, ekonomik ilişkilerin artmasına ivme kazandıracağına inandığını dile getirdi.
Batur: "İspanyol yatırımcılarımız 1,8 milyar lira civarında teşvikten istifade etti"
Ticaret Bakan Yardımcısı Gonca Işık Yılmaz Batur, Dünya Bankası tarafından ortaya konulan İş Yapma Kolaylığı Endeksi'nde Türkiye'nin 2018'den 2020'ye 27 sıra yükseldiğini belirterek, "Şu an 33. sıradayız. Sıralamamızı daha yukarı taşıyacağız. Bu anlamda, İspanyol firmalarla müteahhitlik, teknik müşavirlik, turizm, finans gibi farklı sektörlerde de ortaklaşa yatırım ortamının iyileştirilmesine önem vermeliyiz." dedi. Batur, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) pandemisinin olumsuz etkilerinin dayanışma ve iş birliğiyle daha kolay ve hızlı atlatılacağını söyledi.
Bu güne kadar 86 İspanya sermayeli şirketin "yatırımcı dostu" olarak adlandırılan teşviklerden faydalandığını bildiren Batur, "İspanyol yatırımcılarımız, 62 adet teşvik belgesiyle 1,8 milyar lira civarında teşvikten istifade etmiş. Türkiye'de yatırım ortamının iyileştirmelerine yönelik atılan adımlar sayesinde 2003-2019 döneminde doğrudan yabancı stokumuzda 217,4 milyar dolara ulaşmış durumda, bu da ivmelenmiş olan ilişkilerin uluslararası bazda göstergesi. Bu yatırımlar arasında ise İspanyol firmalarımız çok önemli bir yer tutuyor. 2002-2020 Mayıs dönemine bakarsak, İspanyol firmaların Türkiye'de gerçekleştirdikleri yatırımları yaklaşık 9,5 milyar dolar değerinde. Türkiye'ye yatırım yapmış ülkeler arasında İspanya, 7. sırada. Bu da bizim için çok önemli iş birliği ve entegrasyon göstergesi. Türkiye'de 708 adet İspanya sermayesine ait şirketimiz var ama biz onlara İspanyol firması demiyoruz artık Türk firması diyoruz" dedi.
Mendez: "Mükemmel bir iş birliğimiz var"
İspanya Sanayi, Ticaret ve Turizm Bakan Yardımcısı Xiana Mendez ise Türkiye'nin İspanya için öncelikli ve stratejik bir pazar konumunda olduğunu söyledi. Mendez, "İspanya için Türkiye, fırsat anlamında en önemli ülkeler listesinde yer alıyor. Farklı sektörlerde iş birliği yapıyoruz. Bizim için özellikle Türk hükümetiyle uyumlu çalışmamız çok önemli. Ayrıca ilişkilerimizin güçlendirilmesi bizim öncelikli konularımızın arasında bulunuyor. 2019 yılında 12 milyar dolardan fazla ticaret hacmimiz oldu. Bizim için Avrupa Birliği dışındaki iş birliklerimizin arasında Türkiye 6. sırada. Türkiye bizim tedarikçimiz. İspanya'nın dünya çapında en büyük 9. tedarikçisi Türkiye. Bu anlamda, Türkiye bizim için çok önemli bir ülke." diye konuştu.
İki ülke arasında ticaretin arttırılması için fırsatların bulunduğunu ifade eden Mendez, "Değerlendirebileceğimiz birçok uygun alan var. İspanyol şirketleri aktif olarak iletişim, çevre, enerji, ulaşım gibi alanlarda yer alıyor. Bu alanlardaki mevcut durumu geliştirebiliriz. Özellikle raylı sistemlerde yapmış olduğumuz iş birliklerini artırabiliriz. İspanyol şirketleri mevcut faaliyetlere devam ederken iş hacimlerini de artırmak istiyor. Ticaret Bakanlığı olarak yeni iş birliklerini mümkün kılmak adına tüm hukuki zemini hazırlamak için varız. Çeşitlilik arz eden mükemmel bir iş birliğimiz var ve hala geliştirilebilecek iş birliği alanlarımız da var."
"Altyapı Sektöründe İş Birliği Fırsatları" oturumu
İspanya Müteahhitler Birliği (SEOPAN) Başkanı Julian Nunez, İspanya'nın her türlü proje geliştirme, kapasite artımı konusunda deneyimlerini paylaşma konusunda yardımcı olabileceklerini söyledi.
Türkiye Müteahhitler Birliği (TMB) Başkanı Mithat Yenigün ise, birçok ülkeyle iş birliği protokolü gerçekleştirdiklerini belirterek, İspanya Müteahhitler Birliği ile iş birliği protokolü yapmayı önerdi.
Forum, kapanış oturumunun ardından sona erdi.