ARAÇLARADA KARBON EMİSYONU DÜZENLEMESİ

Avrupa Komisyonu tarafından 2 Ekim 2025 tarihinde, yol geçiş ücretleri ve kullanıcı ücretlerine ilişkin Eurovignette Direktifi'nin (1999/62/EC) bazı hükümlerinin daha basit ve net hale getirilmesi amacıyla bir Direktif taslağı sunulmuştur.

 Bir örneği ekte yer alan taslak öneri, ağır vasıtaların karbon emisyon performansını düzenleyen yasal çerçevedeki en son mevzuat gelişmelerini dikkate alarak 2023 yılında sunulan teklifi güncellemekle birlikte başlangıçtaki amacını korumaktadır.

1999/62/EC sayılı Direktif, karayolu altyapısının kullanımına ilişkin geçiş ve kullanıcı ücretlerinin uygulanmasını düzenlemekte ve "kirleten öder" ve "kullanan öder" ilkelerine dayanmaktadır. "Kirleten öder" ilkesi, araçların çevresel performansına göre yol ücretlerinin belirlenmesine olanak tanıyarak, araç filosunun yenilenmesini ve karayolu taşımacılığının çevre üzerindeki olumsuz etkilerinin azaltılmasını teşvik etmeyi amaçlamaktadır. (AB) 2022/362 sayılı Direktif, 1999/62/EC sayılı Direktif'i tadil ederek, diğer düzenlemelerin yanı sıra, araçların karbon emisyonlarına dayalı yol ücretlendirmesinin uygulanabilmesine imkân tanımıştır.

 2023 yılında yapılan değişikliklerle ise, karbon emisyonlarına göre farklılaştırılmış yol ücretlendirme sistemlerinde, römorkların ağır vasıtaların karbon emisyonları üzerindeki etkisinin dikkate alınması önerilmiştir. Komisyon'un son önerisi, 2023 yılında sunulan önerinin daha sadeleştirilmiş ve netleştirilmiş hali olup, mevzuat atıflarını güncelleyerek ve tanımları yeniden formüle ederek hukuki metni daha açık hale getirmiştir.

Ayrıca, "karbon emisyonu", "düşük emisyonlu araç", "araç grubu" ve "emisyon azaltım eğrisi (trajectory)" gibi tanımlar daha sade ve doğrudan ilgili AB tüzüklerine atıf yapılacak şekilde yeniden düzenlenmiştir. Özellikle azaltım eğrisi tanımı, 2024 yılında yapılan değişiklik ile araçların daha yüksek emisyon sınıfına düşmesine yol açtığından, bu teklif 2030 yılı için yeniden %30'luk karbon azaltım hedefini esas alarak başlangıç eğrisini geri getirmiş ve böylece araçların karbon emisyon sınıflarına adil biçimde atanması ve sınıflandırmanın önceki sistemle tutarlı kalması amaçlanmıştır.