Türkiye-Gürcistan İş Konseyi Başkanı Cemal Yangın'ın başkanlığında, 17 iş insanının katılımıyla 12-15 Kasım 2018 tarihleri arasında Batum ve Tiflis'e çalışma ziyareti gerçekleştirildi.
Ziyaret kapsamında Gürcistan Ekonomi ve Sürdürülebilir Kalkınma Bakanı Giorgi Kobulia, Gürcistan Tarım Bakan Yardımcısı Giorgi Khanişvili, Acara Özerk Cumhuriyeti Hükümet Başkanı Tornike Rizhvadze, Tiflis Belediye Başkan Yardımcısı Irakli Khmaladze, Batum Belediye Başkanı Laşa Komakhidze, Acara Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Tamaz Şavadze ve Devlet Ortaklık (Yatırım) Fonu Yatırım Departmanı Başkan Yardımcısı Nino Şolokaşvili ile görüşmeler gerçekleştirildi. Bunun yanı sıra, Gürcistan Ticaret ve Sanayi Odası ve Yatırım Ajansı (Enterprise Georgia) işbirliğinde Gürcistan'da faaliyet gösteren Türk iş dünyası temsilcileri ve Gürcü iş dünyası temsilcilerinin katılımlarıyla Gürcistan-Türkiye İş Forumu gerçek-leştirildi.
12 Kasım 2018, Pazartesi akşamı heyet onuruna T.C. Batum Başkonsolosu Makbule Koçak tarafından verilen akşam yemeğinde Türkiye-Gürcistan arasındaki ikili ticari faaliyetler hakkında fikiralışverisi yapılmış olup, heyetin ziyaret programıyla ilgili değerlendir-melerde bulunuldu.
Türkiye'den Gürcistan'a ihraç edilen mallarla ilgili önyargıların yok edilmesi adına iş dünyası temsilcilerimize düşen görevlerin belirtildiği akşam yemeğinde, inşaat malzemeleri ihracatının önemi vurgulanarak, eğitim ve turizm sektörlerinde hizmet ihracatı potansiyeli değerlendirildi. Türkiye'nin Orta Asya ile ticari faaliyetlerinde Gürcistan'da yürütülecek yol projelerinin değerlendiril-mesinde fayda görülmekte olup, tarım;özellikle mandalina ve zeytinyağı üretiminde büyük potansiyel olduğu belirtildi.
Gürcistan ve Türkiye arasındaki ticari faaliyetlerde önem arz eden Serbest Ticaret Anlaşmasının (STA) en kısa sürede güncelleme çalışmalarına başlanacağını belirten Başkonsolosu Makbule Koçak, gelecek dönemde özellikle bal ve et ithalatı konusunda gerekli çalışmaların yapılacağını dile getirdi.
13 Kasım 2018, Salı günü Acara Hükümet Başkanı Tornike Rizhvadze ve Batum Belediye Başkanı Lasha Komakhidze'nin katılımlarıyla gerçek-leştirilen toplantıda karşılıklı olarak ikili işbirliğinde verimliliğin arttırılabilmesi için her türlü yardıma hazır oldukları, Acara Hükümeti olarak özellikle turizm, tarım ve eğitim alanında işbirliğine sıcak baktıkları belirtildi. Türkiye'den bölgeye gelecek yatırımlarda proje bazında isteklerle özel ilgilenildiğini belirten Hükümet Başkanı, Goderdzi'de inşaası devam eden kış turizmi merkezine Türkiye'den yatırımcı beklediklerini belirtti.
Acara'da eğitim için yapılan harcamaların kısa vadede 2 katına çıkarılacağını belirten Hükümet Başkanı, eğitim standardının arttırılmasıyla ekonomik faaliyetlerde gelişme olacağına inandıklarını ifade etti.
Gürcistan'da yerleşik Türk iş dünyası temsilcilerinin oturum izinlerinin alınması konusunda karşılaşılan problemlerle ilgili bilgi paylaşan İş Konseyi Başkanı Cemal Yangın, özellikle uluslararası ihalelerde Türk sermayeli bankalardan alınan garanti mektuplarının Gürcistan makamlarınca kabul görmemesi ile ilgili endişeleri dile getirdi. Acara'da faaliyetlerini sürdüren Türk iş insanlarının kendi ülkelerinde gibi hissettikleri konusunda şüphesi olmadığını belirten Yangın, iki ülke arasındaki dostluğun ticarete de olumlu şekilde yansıyacağını ifade etti. Karşılıklı yatırımlar konusunda potansiyelin altında kalınması ve dış ticarette Türkiye lehine olan açığa değinen Yangın, kurulacak ortaklıklarla başka pazarlarda ortak faaliyetlerde bulunulması gerektiğini belirtti.
Acara'da yürütülen tarım faaliyetlerinin farklı pazarlarda bilinirliğinin arttırılabilmesi için organik tarıma elverişli bir bölge oluşturulması ve bu bölgede ortak faaliyetlerde bulunmanın faydalı olacağını ifade eden Yangın, tarımla ilgili Ziraat Bankası'nın tecrübelerinden faydalanmanın gelecek dönem için verimli olacağı hususunu sözlerine ekledi.
Peşi sıra Acara Ticaret ve Sanayi Odasında ile gerçekleştirilen toplantıda, Acara'da yapılan yatırımların yaklaşık %60'ının Türk iş dünyası temsilcileri tarafından gerçekleştirildiğini ifade eden Oda Başkanı Tamaz Şavadze, buraya yapılacak yeni yatırımlarla birlikte 3'ncü ülkelerde ticari faaliyetlerde bulunmanın en doğru yol olduğunu belirtti. Acara Ticaret ve Sanayi Odası yetkilileri, Acara Özerk Cumhuriyetinde İş ve yatırım olanakları ile ilgili raporu en kısa sürede DEİK'e ileteceklerini belirttiler.
DEİK heyeti, daha sonra T.C. Batum Başkonsolosluğu binasına geçerek yerelde faaliyet gösteren 30 Türk iş insanının katılımıyla toplantı yaptı.
Batum'daki ziyaretlerini tamamlayan heyet görüşmelerine devam etmek üzere Tiflis'e hareket etti.
14 Kasım 2018, Çarşamba günü Gürcistan Tarım Bakanlığında yapılan görüşme sırasında, Tarım Bakn Yardımcısı Giorgi Khanişvili, Gürcistan'ın tarım alanında gelişme hızının diğer ülkelere göre yüksek olduğunu ve bu alanda yapılabilecek her türlü işbirliğine açık olduklarını belirtti. Söz konusu görüşmeye katılım sağlayan T.C. Tiflis Büyükelçisi Ceren Yazgan sektör ve kurumun önemine binaen, göreve başladığı günden bu yana kısa sürede Tarım Bakanlığı ile 5 defa görüştüğünü, gelinen noktada tarım sektöründe hızlı bir şekilde projelerin başlatılıp tamam-lanması gerektiğini ifade etti. Tarım alanında anlık bilgi alışverişinin önemine değinen Büyükelçi Yazgan, sanayiyi de içinde barındıran endüstriyel tarıma yönelimde fayda gördüğünü dile getirdi. Büyükelçi Yazgan, yem üretimi, hayvancılık, süt ve süt ürünleri ve seracılık alanlarında projelerin yapılabileceğini, bilhassa fındık, çay, kivi, taze sebze meyve üretimi alanlarının ortak ihracat alanları olabileceğini ifade etti.
Gürcistan Tarım Bakanlığı bünyesinde çalışmalarını sürdüren yerel tohum geliştirme departmanının faaliyetleri hakkında Türkçe ve İngilizce tanıtım kataloglarının oluşturulması gerektiğini belirten Büyükelçi Yazgan, tarım alanında toprak kiralama ve bu toprakların sigorta işlemleriyle ilgili güncelleme yapılması gerektiğini ifade etti.
Avrupa'da 31 farklı iklim gözlemlenirken Gürcistan'da 29 farklı iklim çeşitliliğinin gözlemlenmesinin tarım sektörü için büyük avantaj olduğunu ifade eden Büyükelçi Yazgan, 14 Aralık 2018 tarihinde gerçekleştirilecek olan JETCO (Ortak Ekonomik ve Ticaret Komitesi) toplantısında tarımla ilgili görüşmelerde bulunulmasının faydalı olacağını belirtti. Gürcistan'da üretilen şarapların, Türkiye'de turizm faaliyetlerinin yoğun olduğu bölgelerde tanıtılması ve devamında bu bölgelerde pazarlan-masının uygun olacağını belirten Büyükelçi Yazgan, iki ülkenin tarımsal alanda kurabileceği ortaklıklara olan güvenini sözlerine ekledi.
Tarım ürünlerinin ithalatıyla ilgili belli kotalar olduğunu ifade eden İş Konseyi Başkanı Cemal Yangın, halihazırda geçerli olan düzenlemelerin et ve bal ithalatıyla ilgili kısıtlamalar getirdiğini ve bu konularda düzenleme yapılmasının faydalı olacağını belirtti. Türkiye'nin Gürcistan'dan et ithal edebilmesi için Gürcistan'ın Dünya Sağlık Örgütü'ne göndermesi gereken raporların aksaması sebebiyle problemler yaşandığını ifade eden Yangın, bu konuda hassasiyetin arttırılması gerektiğini dile getirdi. Öte yandan, Gürcistan'da yapılabilecek ortak üretimlerin lojistik altyapısıyla ilgili problemler yaşanabileceğini sözlerine ekleyen Yangın, Anaklia Limanı inşaatının tamamlanmasıyla bu problemin de ortadan kalkacağını belirtti. Tarımla ilgili Ziraat Bankası'nın tecrübelirinden faydalabileceklerini belirten Yangın, ilerleyen günlerde STA kapsamında yapılacak güncellemelerle bu sektörde faaliyetlerin artacağını dile getirdi.Tarım Bakanlığı ziyaretinin tamamlanmasını takiben, banka finansmanı bulma konusunda zorluk çekilen bölgelerde yapılacak yatırımlarda kullanılmak üzere %100 Gürcistan Devleti tarafından fonlanarak 2011 yılında kurulan Devlet Ortaklık (Yatırım) Fonu ziyareti gerçekleştirildi.
Gürcistan ve diğer ülke vatandaşlarına hizmet sunan Ortaklık Fonu, enerji (hidroelektrik, ısı-elektrik, rüzgar ve güneş enerji santralleri), gayrimenkul ve turizm (Tiflis dışında kurulacak zincir markalar), hafif ve ağır sanayi üretimi ve tarım alanında projelere finansman sağlamaktadır. Söz konusu Fon'un yatırımlarda en yüksek %49 ile ortaklık yapısına dahil olabileceği belirtilmektedir.Programın devamında, Tiflis Belediye Başkan Yardımcısı Irakli Khmaladze ile gerçekleştirilen toplantıda, Türk iş dünyası temsilcilerinin Tiflis'in yeniden yapılandırılması süreci çerçevesinde altyapı, kanalizasyon, ısıtma, yeraltı otoparkları, akıllı bina ve okul inşaatları projelerinde görev almalarını arzuladıklarını belirten Büyükelçi Yazgan, Gürcistan'a uluslararası finansman getirerek bu projelerin yürütülebileceğini dile getirdi.
Daha sonra Gürcistan Ekonomi ve Sürdürülebilir Kalkınma Bakanı Giorgi Kobulia ile gerçekleştirilen toplantıda, Gürcistan'da gerçekleştirilecek her türlü yatırımı desteklenmesinin Bakanlık tarafından desteklendiği, özellikle eğitim, turizm, tarım ve enerji sektörlerinde Türk firmalarının sahip olduğu tecrübelerin Gürcistan'a aktarılmasına ihtiyaç duyulduğu, ayrıca banka garanti mektupları ve oturum izinleriyle ilgili karşılaşılan sorunlar dile getirildi.Ekonomi ve Sürdürülebilir Kalkınma Bakanlığı ziyaretini takiben heyet onuruna T.C. Tiflis Büyükelçiği konutunda verilen akşam yemeği sırasında Türkiye-Gürcistan arasındaki ticari ve ekonomik ilişkiler fikir teatisinde bulunularak ziyareti programıyla ilgili değerlendirme yapıldı.
15 Kasım 2018 Perşembe günü Türkiye-Gürcistan İş Konseyi karşı kanat kuruluşu olan Gürcistan Ticaret ve Sanayi Odası organizasyonunda ve Yatırım Ajansı (Enterprise Georgia) işbirliğinde Gürcistan-Türkiye İş Forumu Marriott Tbilisi otelinde gerçekleştirildi.
Yaklaşık 75 iş insanının katıldığı söz konusu etkinlik Gürcistan Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Nino Chikovani, T.C. Tiflis Büyükelçisi Ceren Yazgan ve Türkiye-Gürcistan İş Konseyi Başkan Yardımcısı Serdar Ünsal açış konuşmaları ile başladı.
Açış konuşmalarını takiben Yatırım Ajansı (Enterprise Georgia) Müdürü Mikheil Khidureli ülke ekonomisi ve yatırımlar, Hualing Kutaisi Serbest Bölgesi Yöneticisi Joseph Nibladze bölge tanıtımı ve City of Crafters Müdürü Mariami Lezhava mobilya sektörü hakkında sunumlarını yaptılar.Etkinlik, yapılan sunumların ardından gerçekleştirilen ikili iş görüşmeler ile devam etti. Tiflis şehir turuna katılan heyet üyeleri daha sonra İstanbul'a döndüler.
Etkinlik Duyurusu
DEİK/Türkiye – Gürcistan İş Konseyi organizasyonunda 12 – 15 Kasım 2018 tarihleri arasında Batum ve Tiflis'e özel sektör heyetinin ziyareti düzenlenecektir.
Taslak programı ekte sunulan söz konusu ziyaret çerçevesinde Gürcistan Ekonomi ve Sürdürülebilir Kalkınma Bakanlığı, Tarım Bakanlığı, Devlet Ortaklık (Yatırım) Fonu, Yatırım Ajansı, Ticaret ve Sanayi Odası, Batum ve Tiflis Belediyeleri gibi yerel kurum ve kuruluşlarla görüşmelerin gerçekleştirilmesi öngörülmektedir.
Sınır komşumuz olması ve tarihi bağlarımızdan gelen yakınlık vesilesiyle Türkiye ile kültürel ve ikili ticari faaliyetlerde sıkı ilişkileri olan Gürcistan, son dönemde yapılan ekonomik reformlar, coğrafi konumu, AB, Çin, Ukrayna, BDT (Bağımsız Devletler Topluluğu), EFTA (Avrupa Serbest Ticaret Birliği) ve Türkiye ile olan serbest ticaret anlaşmaları sayesinde bölgenin önemli ülkelerinden birisi konumuna gelmiştir. Yapılan ekonomik reformlar ile Dünya Bankası'nın her yıl yayınladığı "Doing Business" raporunda iş yapma kolaylığı sıralamasında 2005 yılında 112. iken, 2018 yılında 9. sıraya yükselmiştir. Türkiye'nin Azerbaycan ve Hollanda'dan sonra yabancı yatırımcılar arasında 3. sırada yer aldığı Gürcistan, başta turizm, tekstil, lojistik, enerji ve emlak sektörleri olmak üzere yatırımcılarımız için büyük fırsatlar sunmaktadır.
Bu bağlamda, anılan ziyarete katılmayı arzu eden üyelerimizin 7 Kasım 2018 Çarşamba günü mesai bitimine kadar https://portal.deik.org.tr/KatilimFormu/777/11713 adresli internet bağlantısındaki katılım formunu eksiksiz olarak doldurmaları, ayrıca İstanbul-Batum, Batum-Tiflis ve Tiflis-İstanbul ekonomi sınıfı uçak biletleri, Batum'da 1 gece, Tiflis'te 2 gece konaklama, şehir içi transferler, tercüme, rehber hizmetleri vb. organizasyonel giderlerin dahil olduğu paket program katılım bedelini (5.750 TL) kayıt sayfasında belirtilen hesaba yatırmaları gerekmektedir.
T.C. vatandaşları Gürcistan'da nüfus cüzdanlarıyla giriş yaparak, 1 yıl süre ile vizesiz olarak kalabilmektedirler.
