BRICS Liderler Zirvesi vesilesiyle, T.C. Cumhurbaşkanı Sayın Recep Tayyip Erdoğan'ın 25-29 Temmuz 2018 tarihleri arasında gerçekleştirdiği Güney Afrika Cumhuriyeti ve Zambiya'ya resmi ziyaretleri kapsamında; T.C. Ticaret Bakanlığı koordinasyonunda ve Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) Başkanı Nail Olpak'ın özel sektör heyet başkanlığında, Türk iş insanları heyeti ziyareti ve anılan ülkelerde çalışma yemekleri düzenlendi. Heyette MÜSİAD Başkanı Abdurrahman Kaan, TİM Başkanı İsmail Gülle, Türkiye-Güney Afrika Cumhuriyeti İş Konseyi Başkanı Fatih Kemal Ebiçlioğlu, Türkiye-Zambiya İş Konseyi Başkanı Esra Cevahir ve Türkiye-Gine İş Konseyi Başkanı Fatih Volkan Kazova yer aldı.
27 Temmuz 2018 tarihinde Güney Afrika'nın başkenti Johannesburg'da Hyatt Regency Otelinde DEİK ve MÜSİAD işbirliğinde, T.C. Cumhurbaşkanı Sayın Recep Tayyip Erdoğan'ın teşrifleriyle gerçekleştirilen Türkiye-Güney Afrika Networking Akşam Yemeği programına yaklaşık 200 Güney Afrikalı ve Türk iş insanları iştirak etti.
Toplantıda, Güney Afrika'nın önde gelen iş insanları ile ülkede yatırımı olan ve ticarette faaliyette bulunan Türk firma temsilcilerine hitap eden Erdoğan, DEİK ve MÜSİAD Güney Afrika temsilciliğinin organizasyonuyla yapılan toplantının iki ülke arasındaki ekonomik ve ticari ilişkilerinin gelişmesine katkı sağlamasını diledi.
Güney Afrika Devlet Başkanı Cryil Ramaphosa'ya İslam İşbirliği Teşkilatı Zirve Dönem Başkanı olarak kendisine ilettiği davet için teşekkürlerini ileten Erdoğan, Ramaphosa ile ufuk açıcı, samimi, hem iki ülke ve hem de iş dünyası açısından oldukça verimli bir görüşme yaptıklarını söyledi.
Ramaphosa'nın Türk iş adamlarını 25-27 Ekim'de yapılacak Yatırım Konferansı'na davet ettiğini belirten Erdoğan, Türk heyetinin güçlü bir şekilde konferansta yerini alacağını bildirdi. Erdoğan, "Bu önemli konferansa katılımları için gereken her çabayı göstereceğimize dair kıymetli dostuma ben de söz verdim. Başta buradaki iş adamlarımız olmak üzere Güney Afrika'ya yatırım yapan veya yapmak isteyen tüm firmalarımızı bu tarihi fırsattan yararlanmaya davet ediyorum." diye konuştu.
Güney Afrika'ya cumhurbaşkanı olarak ilk, başbakanlık dönemiyle birlikte 3'üncü ziyareti olduğunu anımsatan Erdoğan, her seyahatinde Güney Afrika'nın gücüne güç kattığını, ekonomik kalkınmasını ilerlettiğini gördüğünü belirtti.
Apartheid döneminde maruz kaldıkları sıkıntıya, zulme ve ayrımcılığa rağmen bugün Güney Afrika'nın sadece bölgesinin değil tüm Afrika kıtasının çekim merkezi haline geldiğini aktaran Başkan Erdoğan, şöyle devam etti:
"Güney Afrikalı kardeşlerimizin 1994'ten beri ırkçı rejimin kalıntıları üzerinde büyük bir emekle, fedakarlıkla inşa ettikleri gökkuşağı ülkesi her türlü takdirin üstündedir. Güney Afrika'nın kıtaya ve dünyaya örnek olan bu başarısında şüphesiz en büyük pay en büyük pay 5 yıl önce vefat eden Nelson Mandela'ya, tüm Afrika'nın Madiba'sına aittir. Madiba bir asra yaklaşan ömrünün tamamını Güney Afrika'nın huzuru, barışı özgürlüğü ve istikbali için harcamış büyük bir direniş önderidir. Ömrünün 27 yılını geçirdiği Robben Island Hapishanesi dönemi dahil Mandela'nın hayatının her aşaması özgürlük yolunda uzun bir yürüyüştür. Sayın Mandela son nefesine kadar da bu zorlu yürüyüşünü devam ettirmiştir.
Madiba gibi gönlü geniş, vizyon sahibi, öç almak yerine bağışlamayı tercih eden, barış içinde yaşamanın mücadelesini veren devlet ve siyaset adamlarının geride bıraktığı boşluk aslında kolay doldurulamaz. Filistin davasının yılmaz savunucusu, özgür Güney Afrika'nın kurucu lideri ve ilk Cumhurbaşkanı Nelson Mandela'yı bir kez daha saygıyla anıyorum. Çeyrek asırdır olduğu gibi gelecekte de Güney Afrika'nın Madiba'nın çizdiği ilkeler ve idealler doğrultusunda ilerleyeceğine inanıyorum."
Başkan Erdoğan, şunları kaydetti:
"Mandela 'Büyük bir tepeyi aştığında insanın bulacağı şey daha aşılacak çok tepelerin olduğudur' diyor. Biz de Türkiye olarak son 16 yılda ekonomiden ticarete, sanayiden altyapıya, demokrasiden siyasi istikrara kadar her alanda bir zamanlar aşılmaz gibi görünen pek çok tepeyi, engeli aştık ancak aştığımız her tepenin sonunda bizi daha zorlu, daha büyük hedeflerin beklediğini de gördük. Tarihimizin en büyük başarılarını elde etmemize rağmen bulunduğumuz konumla asla yetinmedik. Aşacağımız daha çok büyük tepeler var. Sürekli daha iyiye, daha güzele, daha yükseğe ulaşmanın mücadelesini verdik. Genelde Afrika kıtası, özelde Güney Afrika Cumhuriyeti ile ilişkilerimize de aynı anlayışla yaklaşıyoruz." değerlendirmesinde bulundu.
İş dünyası Türkiye'nin Afrika'daki imajından memnun
DEİK Başkanı Nail Olpak: - "Türkiye sadece bazı ülkelerin yaptığı gibi Afrika'nın yer altı zenginliklerini alıp gitme yaklaşımına sahip değil, bu yüzden kıtada çok fazla kabul görüyor" - MÜSİAD Genel Başkanı Abdurrahman Kaan: - "Afrika'da Türkiye'ye karşı yaklaşımlar çok güzel. Buralara geleceğiz, bölgeden daha fazla istifade etmek istiyoruz. Afrika'nın bugününü değil geleceğini düşünüyoruz"
Türk iş dünyası temsilcileri, Afrika ülkelerinde Türkiye'ye yönelik olumlu yaklaşımdan memnun ve pazarda daha fazla yer almayı hedefliyor.
Afrika turunda Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'a eşlik eden Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) Başkanı Nail Olpak ve Müstakil Sanayici ve İşadamları Derneği (MÜSİAD) Genel Başkanı Abdurrahman Kaan, ziyaretlere ilişkin AA muhabirine değerlendirmelerde bulundu.
Türkiye'nin sadece bazı ülkelerin yaptığı gibi Afrika'nın yer altı zenginliklerini alıp gitme yaklaşımına sahip olmadığını ve bu yüzden kıtada çok fazla kabul gördüğünü belirten Olpak, "Bizim en önemli değerlerimizden biri bu." dedi.
Olpak, finansal çözümler üretebildiğinde bu ülkelerde daha fazla iş yapma imkanı olacağına dikkati çekerek, ülkeler arası ticarette lider uyumunun önemli bir faktör olduğunu dile getirdi.
"Ortak daha fazla yapılacak şey var"
Güney Afrika'daki ekonomik koşulları değerlendiren Olpak, müteahhitlik dışında da çok farklı alanlarda iş yapmaya müsait bir ülke olan Güney Afrika'nın bankacılık ve finans sistemi bakımından bir iş adamının aradığı özelliklere sahip olduğunu söyledi.
Türkiye ve Güney Afrika arasında şu anda yaklaşık 2,5 milyar dolar seviyesine gelen bir ticaretin olduğunu belirten Olpak, "Aramızdaki dış ticaret arzu ettiğimiz seviyede değil. Güney Afrika'da yatırımı olan faal şirketlerimiz var. Ticaret açısından daha fazla gayret etmeliyiz." diye konuştu.
Olpak, iki ülkenin de küresel ölçekte benzer ekonomik parametrelerden etkilendiğine işaret ederek, "Ortak daha fazla yapılacak şey var." dedi.
"Afrika'nın bugününü değil geleceğini düşünüyoruz"
MÜSİAD Genel Başkanı Kaan da Afrika'da Türkiye'ye karşı yaklaşımların çok güzel olduğuna dikkati çekerek, "Buralara geleceğiz, bölgeden daha fazla istifade etmek istiyoruz. Afrika'nın bugününü değil geleceğini düşünüyoruz." ifadelerini kullandı.
Kıtadaki nüfus artışına işaret eden Kaan, 2050 senesinde şu anda 1,3 milyar olan nüfusun 4 milyarın üzerine çıkmasının beklendiğini ve bunun "müthiş bir potansiyel" olduğunu vurguladı.
Kaan, MÜSİAD'ın 2018 yılını "Afrika Yılı" ilan ettiğini hatırlatarak, "Dünya genelinde 74 ülkede faaliyet gösteriyoruz. MÜSİAD'da gıdadan inşaata, tekstilden otomotive her türlü altyapıya sahip üyeler mevcut. Şu anda 12 olan Afrika şube sayısını 21'e çıkarmayı planlıyoruz." dedi.
Yakın süreçte ne kadar çok Afrika'yla ilgilenilirse, ne kadar iş temsilcisi gelirse o kadar fırsat yakalanabileceğini belirten Kaan, ülkelerden kaynaklanan finansman çözümlerinin de buralara taşınması gerektiğinin altını çizdi.
Afrika'nın hedef pazarların başında geldiğini söyleyen Kaan, "Amacımız bakir bölgeyi işlemek. Birikimi fazla olan bir ülkeyiz ve birikime sahip iş dünyasını buraya getirmemiz gerekiyor." diye konuştu.
Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın eşi Emine Erdoğan, Güney Afrika'da Maarif Vakfı Ofisi ile TİKA yatırımlarının açılışını yaptı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın Güney Afrika ziyaretine refakat eden Emine Erdoğan, Johannesburg'da faaliyet gösteren, 350'ye yakın öğrencinin eğitim gördüğü ve Türkçe dersinin müfredatta yer aldığı Houghton İslam Akademisi'ne TİKA tarafından yapılan kütüphanenin açılışını gerçekleştirdi.
Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan Türkiye Pretorya Büyükelçiliği açılışına katıldı.
28 Temmuz 2018 Cumartesi günü Zambiya'nın başkenti Lusaka'ya geçen heyet, DEİK ve Zambiya Kalkınma Ajansı (ZDA) işbirliğinde, T.C. Ticaret Bakanı Sayın Ruhsar Pekcan ve Zambiya Ticaret ve Sanayi Bakanı Sayın Christopher Yaluma'nın başkanlığında düzenlenen Zambiya-Türkiye Yatırım Yuvarlak Masa Toplantısına iştirak etti. İki ülkenin lider iş insanlarının ticaret ve yatırım ortaklıklarını görüşmek üzere bir araya geldiği toplantıda konuşan Nail Olpak, Johannesburg temaslarının hemen ardından, Sayın Cumhurbaşkanımız ve bakanlarımızın katılımıyla, ülkelerimiz arasındaki ticari ilişkileri geliştirme ve yatırım fırsatlarını arttırmak için buradayız dedi. Toplantıya inşaat, üretim, tarım, enerji ve madencilik sektörlerinde faaliyet gösteren Zambiyalı 20 firma temsilci katıldı.
Lusaka'ya gelmeden önce, Zambiya kültürüyle ilgili makaleler okurken, yerel davulun ve müziğin Zambiya kültüründe çok önemli bir yer tuttuğunu öğrendim. Anadolu kültüründe de; davuldan, tuluma, sazdan kavala kadar birçok yerel enstrüman bulunur. Müziğin bu kadar önemli yer tuttuğu bu iki kültürün iş birliğinden güzel ve özgün bir tını yakalayacağımıza inanıyorum diyen Olpak, bu yaklaşımla, bundan bir ay önce gerçekleşen, DEİK İş Heyeti'nin Zambiya temaslarından sonra, tekrar bir araya gelmemizin, ülkelerimiz için umut verici olduğunu düşünüyorum ve takip eden toplantılar sayesinde, başta ticari ve ekonomik olmak üzere, ilişkilerimiz güçlü bir yükseliş ivmesi kazanacaktır diye ifade etti.