T.C. EKONOMİ BAKANI VE RUSYA FEDERASYONU EKONOMİK KALKINMA BAKANI'NIN KATILIMI İLE KISITLI KATILIMLI ÇALIŞMA KAHVALTISI

T.C. Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci ve Rusya Federasyonu Ekonomik Kalkınma Bakanı Aleksey Ulyukayev, Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu(DEİK) organizasyonunda, 1 Aralık 2014 tarihinde Ankara’da  düzenlenen çalışma kahvaltısında Türk işadamlarıyla biraraya geldi. 

Toplantıya DEİK Başkanı Ömer Cihad Vardan, DEİK/Türk-Rus İş Konseyi Başkan Vekili Cihan Candemir, Başkan Yardımcısı İzzet Ekmekçibaşı ve  DEİK üyelerinden aralarında Zorlu Holding  Holding Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Nazif Zorlu, Anadolu İçecek Grubu Başkan Yardımcısı Hüseyin Akın, Şişecam Yönetim Kurulu Başkan Vekili ve Genel Müdürü Prof. Dr. Ahmet Kırman, Enerji İş Konseyi Başkanı Süreyya Yücel Özden, Uluslararası Teknik Müşavirlik Konseyi Başkanı Demir İnözü, Türkiye Müteaahitler Birliği Başkan Yardımcısı Burak Talu, Turizm Yatırımcıları Derneği Başkan Yardımcısı Mustafa Keten, Uluslararası Nakliyeciler Derneği İcra Kurulu Başkanı Fatih Şener’in de bulunduğu 21 işadamı katıldı.

Toplantıda açılış konuşmasını yapan Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci, Rus meslektaşı ile neredeyse iki günde bir görüşerek iki ülke iş dünyası arasındaki ilişkilerin nabzını yakın bir şekilde tuttuklarını, ikili ticaretin önündeki engelleri kaldırmak için aynı duygu ve düşüncede olduklarını, Rusya ile serbest ticarette iki ülkenin hiçbir sınırlaması olmamasına rağmen Avrupa Gümrük Birliği ile işbirliği, Rusya’nın Kazakistan ve Belarus’la mevcut Gümrük Birliği üyeliği nedeniyle her iki taraftan kısıtlamalar yaşandığını ifade etti. Sayın Zeybekçi, herşeye rağmen halihazırdaki 32 milyar dolarlık ikili ticaret hacminde 2023 yılında 100 milyar dolar seviyesinin yakalnması amacıyla her türlü çabayı sarf edeceklerini belirtti.

RF Ekonomik Kalkınma Bakanı Aleksey Ulyukayev, öncelikle kısa sürede organize edilen bu buluşma için teşekkür ederek, meslektaşının sözlerini doğrular nitelikte, iki ülke arasındaki ticari ve ekonomik ilişkilerin önündeki engelleri kaldırmak amacıyla ilk etapta lojistik, nakliye, gümrük işlemlerinin basitleştirilmesi, daha sonra ise finansman, devlet destekli yatırım projeleri, yerel para birimlerinin daha geniş kullanımı gibi alanlara el atılması gerektiğini, Türkiye ve Rusya olarak üçüncü ülkelerde ortak yatırım projelerin gerçekleştirilebileceğini dile getirerek, özellikle inşaat ve müteahhitlik alanında Türkiye’den firmaların etkinliği ve uzmanlığı hakkında bahsetti. Sayın Ulyukayev devamla, Rusya Federasyonu’nun Lipetsk ve Alabuga (Tataristan) Özel Ekonomik Bölgelerinde faaliyet gösteren Türk firmalarını örnek göstererek, ülkede kurulmasına karar verilen Kalkınmada Öncelikli Bölgelerde (TOR) de iş yapmaya Türk işadamlarını davet etti.

Sayın Ulyukayev ayrıca, petrol fiyatlarında yaşanan düşüşe rağmen Rusya’da yeni büyük projelere başlanacağını, bu bağlamda örneğin otoyol inşaatı projelerinde Türk firmalarını görmek istediklerini, Rusya’da yurtdışından gelen sadece büyük firmaları değil KOBİ’leri de görmek istedikleri, bu şirketlere vergi muafiyetleri, gümrük işlemlerin hızlandırılması, kayıt prosedürünün basitleştirilmesi, sıkı denetimden uzak tutulması gibi desteklerin olabileceği hususunda bilgi verdi.

DEİK Başkanı Sayın Ömer Cihad Vardan, Rusya Federasyonu’ndan kıymetli misafirleri ülkemizde ağırlamaktan memmnuniyet duyduğunu,  iki ülke bakanlarının bu toplantıya iştirak etmesi, ikili ekonomik ilişkilere verilen önemi göstermekte olduğunu, söz konusu toplantı vesilesiyle Sayın Bakanlarla beraber iki ülke arasındaki ticari ve yatırım fırsatlarını değerlendirme ve varsa sorunları konuşabilme imkânını elde edebilmenin, iş dünyasını inanılmaz bir şekilde motive ettiğini dile getirerek, Türkiye’nin bulunduğu coğrafyadaki nitelik, nicelik ve konumu itibariyle Rusya Federasyonu, Türkiye için vazgeçilmez bir komşu ve stratejik bir partner olduğunu ifade etti. 

Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu hakkında bilgi veren Vardan, uzun yıllardır iki ülkenin devlet makamları ile yürütülen çalışmalar ve DEİK bünyesinde geliştirilen projeler çerçevesinde, Türkiye ile Rusya Federasyonu arasındaki ticari ve ekonomik ilişkilerin derinleştirilmesi, özellikle inşaat, müteahhitlik, sağlık, sağlık turizmi, petrokimya, otomotiv yan sanayi, tarım gibi öncelikli alanlarda işbirliği imkanlarının bulunduğu düşüncesiyle, ilişkilerin sektörel ve bölgesel düzeyde yeni bir boyuta taşınması amacıyla iş forumları, ikili görüşmeler, konferans ve seminer gibi çeşitli formatlarda etkinlikler düzenleyerek bu yönde gerekli çabayı sarf etmeye devam ettiğini belirtti.

Toplantıya katılan Türk işadamları tarafından dile getirilen hususlar aşağıda özetlenmiştir:

  • Rusya topraklarında üretim yapan firmaların yedek parça ve hazır ürüne aynı oranda ithalat vergisi uygulanması;
  • İmzalanan yatırım anlaşmasında, belediyenin sübvansiyonlu fiyatından yüksek olması durumunda aradaki farkın belediye bütçesinden karşılanması hususunun belirtilmesine rağmen doğalgaz ve elektrik gibi girdilerin yüksek fiyattan temin edilmesi;
  • Ukrayna ve Rusya arasında yaşanan gerginlik sebebiyle Rus ithalatçıların karayoluyla Ukrayna üzerinden mallarının taşınmasını istememeleri nedeniyle nakliye firmalarının alternatif güzergahlar kullanmları neticesinde maliyetlerin artması; bunun önüne geçilmesi amacıyla Karadeniz’de Türkiye ve Rusya arasında çok acilen doğrudan bir RoRo hattının kurulması hususu;
  • Geçiş belgeleri sayısının yetersizliği;
  • Soçi Kış Olimpiyatları kapsamında yapılan inşaat projelerinde yer alan Türk müteahhitlerinin halen alacaklarının tamamen ödenmemiş olması;
  • Rusya  gıda sektöründe ithal mallara yönelik kota sistemi uygulanmakta, daha rekabetci olabilmesi için Türkiye’ye ayrı bir kota uygulanması;
  • Ülkede faaliyet gösteren Türk firmalarının yaşadıkları her türlü sıkıntının aracı olan bankacılık ve finans kurumlarını da etkilemesi;
  • Yatırımların teşviki için gerekli bürokratik altyapının düzenlenmesi, Rusya gümrüklerinde uygulanan  referans fiyat uygulamasının fiyat rekabetini zorlaştırdığı;
  • Rusya Federasyonu’ndaki otoyol, yol, köprü, viyadük işlerinde Türkiye’den teknik müşavirlik  firmalarına tasarım hizmetleri işlerinin verilmesi;
  • Tarım ürünlerinin Türkiye’den Rusya’ya ithalatında,  Novorossiysk Limanı’nda yaşanan beklemeler sonucu ürün kalitesinin düşmesi;
  • Türk-Rus turizm yatırımları ile ilgili bir komisyon kurulması

hususları dile getirildi.

Soruları dikkatle dinleyen RF Ekonomik Kalkınma Bakanı Aleksey Ulyukayev, Soçi projelerinde yaşanan alacaklar sıkıntısının ayrı ayrı vaka başına incelenmesi gerektiğini, TIR geçiş belge sayısının arttırılması yönünde talebinin ayrıca inceleneceğini, genel olarak firmaların yaşadıkları problemleri çözmek amacıyla başvuracakları mecranın kendisinin başkanlık ettiği Yabancı Yatırımlar Yüksek danışma Kurulu olduğunu, ancak bu birimin federal düzeyde iş yaptığını, bazen yerel düzeyde de çözüm aranması gerektiğini belirterek, Ro-Ro taşımacılığı konusunda ayrı bir karar alınacağını, Rusya’da bira reklamlarının kaldırıldığı konusunda değinerek bunun gençleri korunması kapsamında bir devlet politikası olduğunu, ancak yakın zamanda konuyla ilgili regulasyın yapılacağını dile getirdi.

Sayın Ulyukayev devamla, tarım ürünlerinin ülkeye ithalatında Türkiye için zaten muafiyet uygulandığını, örneğin İran’dan getirilen ürünlerde çok daha yüksek vergilendirme olduğunu, ancak gümrük işlemlerinde hızlandırmanın önemli rol oynadığını kabul ettiklerini, turizm yatırımlarında toprak tahsisi konusunun kolaylaştırılması yönünde bu yıl içinde gerekli yasal düzenlemelerin yapıldığını, ayrıca yabancı işçi/uzman istihdamı kotalarının yükseltileceğini, bu ve diğer sıkıntılarla ilgili yazılı bilginin Bakanlıklarına iletilmesini arzu ettiklerini ifade ederek, son olarak toplantı katılımcılarını 18-20 Haziran 2015 tarihlerinde  Devlet Başkanı’nın himayesinde, Bakanlıklarının koordinasyonunda yapılacak St.Petersburg Ekonomik Forumu’na davet etti.