A S Y A
Y Ü Z Y I L I N D A
E J D E R
&
H İ L Â L
5
1.5
Türkiye’nin Çin ile hizmet ticaretinin artırılması ve bu kapsamda
turizm ilişkilerine ağırlık verilmesi
Çin’de hızla büyüyen orta sınıfın artan harcanabilir gelirleriyle hizmet
sektörüne dönük artan talepleri, Türkiye’den Çin’e hizmet ihracatı
potansiyelini arttırmaktadır. Türkiye’nin, mal ticaretinin aksine hizmet
ticaretinde ticaret fazlası bulunmaktadır. Türkiye’nin en güçlü olduğu hizmet
sektörü turizmdir ve bu sektörü sırasıyla taşımacılık ve inşaat takip
etmektedir. Çin ise Türkiye’den farklı olarak hizmet sektöründe dış ticaret
açığı veren bir ülkedir ve Çin’in en fazla hizmet alımı açık arayla turizm
sektöründe olmaktadır. Bu nedenle Türkiye’nin Çin’e hizmet ihracatında en
büyük potansiyel turizm sektöründe görülmektedir. Çin’den yurtdışına turizm
amaçlı olarak 2015 yılında 120 milyon çıkış yapılmıştır ve önümüzdeki beş yıl
içerisinde bu rakamın 155 milyona ulaşması beklenmektedir. Çin’den daha
fazla turist çekilebilmesi için çalışmalar yapılması ve bu kapsamda Türkiye’nin
genel turizm promosyon çalışmalarının yanı sıra Çin’e ve Çinli turiste yönelik
çalışmaların hayata geçirilmesi önem kazanmaktadır.
1.6
Çin ile iş yapmaya yönelik kalifiye iş gücünün geliştirilmesi ve etkin bir
şekilde istihdam edilmesi
Çin ile iş yapacak her Türk firmasının Çince bilen, Çin’i ve Çin insanını iyi
tanıyan, Çinlilerin düşünce tarzını ve iş yapma anlayışını iyi bilen personel
istihdam etmesi faydalı olacaktır. Mevcut durumda Türk firmaları tarafından
ya mevcut personel Çin’e gönderilerek yetiştirilmekte ya da Uygur Türkü
kökenli çalışanlar Çince bilgileri nedeniyle tercih edilmektedirler. Ancak bu
şekilde bir insan gücü oluşturma yaklaşımı, Türkiye’nin Çin ile artan
ekonomik ilişkileri göz önünde bulundurulduğunda yetersiz kalmaktadır.
Buna karşılık Çin’de üniversite eğitimi almış, yüksek lisans ve doktora yapan
Türk öğrencileri, hedeflenen kalifiye işgücü için önemli bir kaynak
oluşturmaktadır. Bu kaynak sistemli bir şekilde değerlendirilmeli ve istihdamı
sağlanmalıdır.
1.7
Türkiye’nin ülke markasının ve Türk malı imajının Çin toplumu
nezdinde güçlendirilmesi
Çinli tüketici nezdinde bir Türkiye imajı henüz oluşmamıştır. Bu yüzden,
Türkiye’nin ülke markasının oluşturulmasına yönelik projelerin yanı sıra, Çin
pazarına ve Çinli tüketiciye yönelik bir olumlu algı oluşturma çalışması
yürütülmesi önem kazanmaktadır.
1.8
Ticaret ve yatırım ilişkilerini destekleyen finansman imkânlarının
artırılması
Çin ile kurulacak ticaret ve yatırım ilişkileri için sağlıklı bir finansman
altyapısı sağlanması da gerekmektedir. İki ülke bankalarının karşılıklı olarak
diğer ülkede faaliyet göstermesi ve bankacılık hizmetleri sunması bu açıdan
önemlidir. Çin bankalarının Türkiye’de faaliyet göstermesine ilaveten Çin’de
temsilcilik ofisi seviyesinde faal olan Türk bankalarının da bankacılık
hizmetleri vermeye başlaması ilişkilerin finansman altyapısının tamamlanması
açısından gereklidir.