A S Y A
Y Ü Z Y I L I N D A
E J D E R
&
H İ L Â L
10
Şekil 2. Türkiye’nin Dış Ticaretinde İhracatın İthalatı Karşılama Oranı
Kaynak: TÜİK
Şekil 2’de görüldüğü gibi Türkiye’nin Çin’e yaptığı ihracatın bu ülkeden
yapılan ithalatı karşılama oranı da son derecek düşük bir seviyededir. 2015
yılında Türkiye’nin toplam dış ticaretinde bu oran % 69,4 olarak
gerçekleşmişken, Çin ile olan ticarette ihracatın ithalatı karşılama oranı % 9,7
seviyesinde kalmıştır. Türkiye’nin yaşamakta olduğu kronik cari açık sorunu
düşünüldüğünde, Çin ile olan ticaretindeki bu durumun ülke ekonomisi
üzerine olumsuz yönde bir baskı oluşturduğu anlaşılmaktadır.
Türkiye’nin Çin’e olan ihracatının zayıflığının tek kaynağı Çin’deki talep
daralması değil, aynı zamanda ihracatın kompozisyonundaki kırılganlıklardır.
Bu bir taraftan Türkiye’nin Çin’e ihracatının belirli kalemlere aşırı bir şekilde
yoğunlaşmış olması ve ürün bazında yeterince çeşitlilik olmamasıdır. Diğer
taraftan da ihracatta katma değeri düşük hammadde ve birincil ürünlerin
ağırlıkta olmasıdır. Bu durum Türkiye’nin Çin’e ihracatını orta ve uzun vadede
sürdürülebilir bir büyüme zeminine oturmasını engellemekte ve Çin
ekonomisindeki talep dalgalanmalarına karşı kırılgan bir hale getirmektedir.
0,00
0,10
0,20
0,30
0,40
0,50
0,60
0,70
0,80
1995
1996
1997
1998
1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
2015
Türkiye'nin Toplam Dış Ticaretinde İhracatın
İthalatı Karşılama Oranı
Türkiye'nin Çin ile Ticaretinde İhracatın İthalatı
Karşılama Oranı
