Avrupa Komisyonu tarafından, 2024/1735/AB sayılı Net Sıfır Sanayi Yasası (Net Zero Industry Act - NZIA) Tüzüğü kapsamında, 23 Mayıs 2025 tarihinde ikincil mevzuatlar ve bir bildiri kabul edilmiştir. Bahse konu mevzuatlar 18 Haziran 2025 tarihinde AB Resmi Gazetesinde yayımlanmış olup, yayımlanmasından itibaren 20 gün sonra yürürlüğe girecektir.
Söz konusu düzenlemeler ile AB sanayisinin daha dayanıklı ve rekabetçi hale getirilmesi, karbon ayak izinin azaltılması, net sıfır teknolojilerin üretiminin artırılması ve temiz teknoloji alanındaki rekabet avantajının güçlendirilmesi amaçlanmaktadır.
Bu çerçevede, ikincil mevzuatlar aşağıda sıralanmakta olup bir örneği ekte sunulmaktadır:
-
Yenilenebilir Enerji İhalelerinde Fiyat Dışı Kriterlere İlişkin Uygulama Tüzüğü:
AB ülkelerinin yenilenebilir enerji kaynaklarını devreye almak için düzenleyecekleri ihalelerde uygulanacak fiyat dışı kriterlerin ayrıntılarını belirlemektedir. Bu kriterler; sorumlu iş uygulamaları, siber güvenlik ve veri güvenliği, projenin tam ve zamanında teslim kapasitesi ile ihalenin sürdürülebilirlik ve dayanıklılık katkısını kapsamaktadır. 30 Aralık 2025 itibarıyla, ülkelerin ihale hacimlerinin %30'una (veya ülke başına yılda 6 GW'a) uygulanması zorunludur. -
NZIA Kapsamında Kullanılan Nihai Ürün ve Temel Bileşenlerinin Dayanıklılık İlkesine Katkılarına Göre Listelenmesine İlişkin Yetkilendirilmiş Tüzük:
Net sıfır teknoloji nihai ürünleri ve bunlara ait temel bileşenlerin listesini sunmakta olup, "dayanıklılık" kriterinin zorunlu olarak uygulanabileceği ürün ve bileşenleri tanımlamaktadır. -
Stratejik Proje Seçim Kriterlerine İlişkin Uygulama Yönetmeliği:
Net sıfır teknoloji üretim projelerinin, "net sıfır stratejik proje" statüsü kazanması için AB ülkelerince uygulanacak seçim kriterlerini belirlemektedir. Bu projelere ulusal düzeyde öncelikli statü verilerek hızlı idari işlem ve finansal danışmanlık sağlanacaktır. Komisyon, başvuru sürecinde internet sitesi kullanımını önererek idari yükü azaltmayı hedeflemektedir. Ayrıca, projelerin teknoloji türü ve üretim kapasitesinin önemli olup olmadığına ilişkin standartlar belirlenmiştir.
Bunun yanı sıra, C/2025/3236 sayılı Komisyon Bildirimi ile, nihai ürünlerin ve farklı üçüncü ülkelerden gelen temel bileşenlerin AB'ye arzındaki payları hakkında bilgiler sunulmaktadır. Bu bildirim, kamu alımları, yenilenebilir enerji ihaleleri ve diğer kamu müdahalelerinde dayanıklılık odaklı fiyat dışı kriterlerin uygulanması ile teknoloji kaynaklarının çeşitlendirilmesine katkı sağlamayı amaçlamaktadır. Ayrıca, üye devletlerin stratejik proje statüsüne uygun net sıfır teknoloji üretim projelerini değerlendirmelerine destek olacaktır.
