A S Y A
Y Ü Z Y I L I N D A
E J D E R
&
H İ L Â L
35
Doğrudan yabancı yatırım girişi, ülke içinde rekabetin artarak sektörlerdeki
kalitenin yükselmesini; teknoloji, know-how ve deneyim kazanımını; yeni
istihdam oluşturulmasını sağlamakta ve dış ticaret üzerine olumlu bir etki
oluşturmaktadır. Çin’den daha fazla doğrudan yatırım çekilmesiyle Türkiye
ekonomisi için tüm bu alanlar için fayda sağlamak mümkün olacaktır.
Bununla birlikte doğrudan yabancı yatırım, iki ülke arasında uzun vadeli
ekonomik ilişki çeşitlerinin oluşturulmasını sağlamakta ve bu da sosyal
yakınlaşmayı, tarafların birbirlerini daha iyi tanımasını, birbirleriyle iş
yapmayı öğrenmesini sağlamaktadır.
Türkiye’ye yakın coğrafyalarda, benzer ekonomik yapılara sahip ülkelerin Çin
ile tesis etmiş oldukları yatırım ilişkileri bu anlamda dikkat edilmesi ve ders
çıkartılması gereken örnekler sunmaktadır. Avrupa’nın yaşadığı ekonomik
krizden en çok etkilenen ülkelerden olan Yunanistan, ülke içi kaynakların
yetersiz kaldığı ve uluslararası yatırımcıların da ülkeden çekildiği bu dönemde
Çin ile işbirliği yapmış ve ülkedeki limanlar için Çin sermayesi davet
edilmiştir. Yunan hükümeti, Çin Okyanus Denizcilik Şirketi (COSCO) ile Pire
Limanı için 4,3 milyar dolarlık bir anlaşma imzalamış ve söz konusu limandaki
iki terminal Çinli firma tarafından yapılan yatırımlarla yenilerek işletilmeye
başlamıştır. Çin yatırımı, Pire Limanı’nın çehresini değiştirmiş ve 2010 yılında
COSCO’nun işletmeyi almasından bu yana Pire Limanı’ndan geçen konteyner
sayısı dört katına çıkmıştır.
COSCO PİRE LİMANI YATIRIMI
Çin yatırımı, Pire Limanı’nın çehresini değiştirmiş ve 2010 yılında COSCO’nun
işletmeyi almasından bu yana Pire Limanı’ndan geçen konteyner sayısı dört katına
çıkmıştır. Çin yatırımından sonra sadece Çin bandıralı gemiler değil, küresel lojistik
sektörünün tüm büyük denizcilik şirketleri Pire Limanı’nı daha fazla kullanmaya
başlamışlardır. Çin’in bu yatırımdan sağladığı fayda ise ihraç ürünlerini Avrupa
pazarlarına daha kısa ve daha düşük maliyetli bir şekilde ulaştırma imkânıdır.
Dolayısıyla Çin ile Yunanistan karşılıklı fayda prensibi üzerinden güçlü bir yatırım
ilişkisi kurmuştur ve bu durum söz konusu ilişkinin sürdürülebilirliğini
sağlamaktadır.
İtalya da Çin’in son dönemlerde yatırımlarını artırdığı bir ülkedir. İtalya’nın
amacı krizin etkilerinin sürdüğü bir dönemde mali gücünü artırmak ve bu
şekilde ekonomiyi tekrar bir büyüme sürecine geçirmektir. Çin ise İtalyan
markalarını satın alarak Avrupa pazarlarındaki konumunu güçlendirmeye
çalışmaktadır. Bu nedenle yine Yunanistan’a benzer şekilde, tüketici ürünleri
sektörü üzerinden karşılıklı fayda oluşmuş ve bu doğrultuda Çin’den İtalya’ya
yatırımlar başlamıştır. Uluslararası danışmanlık firması KPMG’nin verilerine
göre son beş yıl içerisinde Çin’in İtalya’da yaptığı şirket satın almalarının
toplam değeri 10 milyar euro’ya ulaşmıştır. Yat üreticisi Ferretti, otomobil
üreticisi De Tomaso, motosiklet üreticisi Benelli, şarküteri üreticisi Fiorucci,
moda markaları Miss Sixty, Desmo ve Cerruti, Çinli firmalar tarafından satın
alınan İtalyan markaları arasında yer almaktadır. Son olarak Çin Ulusal Kimya
Firması (ChemChina), lastik üreticisi Pirelli’nin çoğunluk hissesini satın
almıştır. Çin yatırımları sayesinde İtalya kriz sonrası ekonomiyi yeniden
canlandıracak kaynakları sağlamakta, Çin ise İtalya’ya yatırım yaparak Avrupa
pazarlarındaki konumunu güçlendirmektedir.
“
Çin hammadde ve arz güven-
liğine dönük yatırımlarının yanı
sıra İtalya, İsrail gibi ülkelerde
gerçekleştirdiği teknoloji yatırım-
ları ve ortaklıları ile de uluslar-
arası etkinliğini arttırmaktadır.
”
