Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK), Türk iş dünyasını Küba Devlet Başkanı Miguel Mario Diaz-Canel Bermudez ile İstanbul'da bir araya getirdi. Küba Başbakan Yardımcısı Alejandro Gil Fernández, Küba Dış Ticaret ve Yabancı Yatırım Bakanı Rodrigo Malmierca Diaz, Küba Enerji ve Madenler Bakanı Vicente de la O Levy, DEİK Başkanı Nail Olpak, T.C. Havana Büyükelçisi Vehbi Esgel Etensel, Küba Ankara Büyükelçisi Alejandro Francisco Diaz Palacios, DEİK/Türkiye-Küba İş Konseyi Başkanı Leyla İlhan Pamukçu ve 50'ye yakın iş insanının katılımlarıyla 26 Kasım 2022 tarihinde gerçekleşen buluşmada, Türkiye ile Küba arasındaki sektörel iş birliği fırsatları ele alındı.
Türk şirketlerini yeni yatırımlarla birlikte Küba'da daha fazla görmeyi arzuladıklarını belirten Küba Devlet Başkanı Miguel Mario Diaz-Canel Bermudez, "Küba'da şu an pek çok Türk firması farklı sektörlerde yer alıyor. Ancak önümüzdeki dönemde Türk firmalarının sayısının artmasını istiyoruz. Türkiye ile Küba arasında demir, metal ve tıbbi malzemeler gibi ortak işlerimiz var. Ayrıca enerji alanında da elektrik üretimi konusunda da iş birlikleri söz konusu. Covid-19 salgını sürecinde dahi yüksek verimliği yakaladık. Türkiye özelinde elektrik üretimi ve dağıtımı alanında Küba'daki iş birliğimizi artırmak ve bu alandaki yatırımların çeşitlenmesini hedefliyoruz. Biyoteknoloji, yenilenebilir enerji, turizm, tarım, hayvancılık, sağlık, eğitim ve kültür alanlarında iş birliği fırsatlarını değerlendirerek, iki ülke arasındaki ticaret hacmini 200 milyon dolara ulaştırmayı hedefliyoruz. DEİK/Türkiye-Küba İş Konseyi'nin amacı, karşılıklı ticaret hacmimizi artırmak, ekonomik ilişkilerimizi geliştirmek ve 3. ülke arada olmadan direkt ticareti sağlamak. Ticari ilişkilerimizi geliştirmek için Türkiye'nin önemli illerindeki ticaret odaları ile de bir dizi ve hatta KOBİ'lerin gelişimi alanında imzaladığımız anlaşmalar var. Ülkelerimiz arasında gelişen ekonomik ve ticaret ilişkilerimiz, her geçen yıl daha iyi bir noktaya gidiyor. Yakın dönemde iki ülke firmalarını birbirine daha fazla yaklaştırmayı amaçlıyoruz. Türk iş dünyasının da yakından ilgilendiği sektörlerden yenilenebilir enerji, sağlık tekstil ve medikal gibi alanlarda hala önemli fırsatlar var. İki ülkenin Merkez Bankaları arasında 2026 yılına kadar yapılacak iş birliği çerçevesinde de önemli protokollere imza atıldı. 2018 yılında elektrik enerjisi üretimi ve dağıtımı konusunda bir anlaşma imzalamıştık. TİKA ile de yenilenebilir enerji, akademik ortaklık, tarım ve ziraat alanlarında anlaşmalarımız var. Türk iş dünyasını Küba'ya yatırım yapmaya davet ediyoruz. Ticari ilişkilerimize katkı sunacak bu üst düzey buluşmayı sağlayan ve ev sahipliği yapan DEİK'e teşekkür ediyorum" dedi.
Bakan Diaz: "Türk iş dünyasına Mariel ve ZED Mariel bölgelerinde teşvik ve avantajlar var"
Küba'nın yabancı yatırımclar ve Türk iş dünyası için büyük fırsatlar sunduğunu söyleyen Küba Dış Ticaret ve Yabancı Yatırım Bakanı Rodrigo Malmierca Diaz, "Küba, son yıllardaki sosyal gelişimi, artan uluslararası değeri ve yabancı yatırımcıların kattığı cazibe ile birlikte pozitif bir değişim yaşıyor. Küba'da yatırım yapmak için öncelikle şeffaflık bekliyoruz. Yabancı yatırımcılara sunduğumuz avantaj ve desteklerle birlikte yabancı şirketler ile projelerimizin çoğunu somutlaştırdık. Türkiye ile ticari iş birliğimizi geliştirmek için karşılıklı anlaşmalar imzalayarak, yeni adımlar attık. Devlet liderlerimizin ortaya koyduğu hedeflere ulaşabilmek için birlikte çalışmalıyız. Küba'nın ekonomik planını ve kalkınması değiştirecek, 2030 yılını hedefleyen yeni bir yol haritamız var. Sürdürülebilir bir gelişim modeliyle bir dizi teknolojik adım atıyoruz. Ekonomimizi modernleştiriyoruz. 2014 yılında yabancı yatırım kanunu çıkardık. Mariel münhasır bölgesini oluşturduk. Mariel bölgesini 9 bölgeye ve sektörlere ayırdık. Türk iş dünyasını da yabancı yatırımcılarımı arasında, buraya çekmek istiyoruz. Biz sadece finansman değil, teknolojinin gelmesi ile yeni sektörlerin de ortaya çıkmasını istiyoruz. Türk iş dünyası ile birlikte 3. ülkelere ihracat yapmak istiyoruz. Örneğin biyoteknoloji ve tıp alanlarında çok iyi durumdayız. Bazı Türk firmaları da bu sektörlerde ortak iş yapmak istiyorlar. Özel vergi sistemimizle yabancı yatırımcılara vergiden muvafiyet sunuyoruz. Böylelikle yabancı yatırımcılara, daha sonra resmi kardan yüzde 10 vergi alınıyor. Bu da yabancı yatırımcılara ayrıcalık tanıyor. Her yıl 2 milyar dolarlık gıda ithalatı gerçekleştiriyoruz. Dolayısıyla gıda üretimini çeşitlendirmemiz gerekiyor. Tarım, yenilenebilir enerji, enerji sektörlerinde yabancı yatırımlar bekliyoruz. Ayrıca bürokratik işlemlerin hızlanması için 15 kuruluşun bir arada olduğu tek bir merkez kurduk ve çevrim içi olarak tüm işlemlerinizi gerçekleştirebiliyorsunuz. Türk iş dünyası için Mariel ve ZED Mariel bölgelerinde sunduğumuz ciddi teşvik ve avantajlar var. Türk iş insanlarının Küba'da daha kolay ve daha fazla yatırım yapabilmesi ve yerleşik yatırımcı olmaları için çalışıyoruz. " diye konuştu.
Toplantıda söz alan Küba Enerji ve Madenler Bakanı Vicente de la O Levy ise, özellikle yenilenebilir enerji alanında yatırım yapmak için Türk iş dünyasını Küba'ya davet ettiklerini belirterek, "Küba'da şu an maden, nikel, mineraller ve elektrik alanlarında ciddi bir dış yatırım var. Türk iş dünyası ile enerji alanında yeni ortaklıklara ve iş birliklerine hazırız. Elektrik dağıtımı konusunda son derece önemli fırsatlar söz konusu. Yatırımcılar için yenilenebilir enerji, biyokütle, hidroelektrik santraller ve rüzgar enerjisi gibi sektörlerde fırsatlar var. Hidrolik santrallerde de özellikle dağlık bölgelerde yatırıma uygun araziler ve yatırım yapan şirketler için farklı iş modeli destekleri sunuyoruz. Ülkemizin dört bir yanına konuşlandırdığımız enerji tesisleri ve santrallerimizde, gerekli teknolojik makine alımları konusunda karma şirketlerden teknoloji ve teknik iş birliği yatırımları almaya devam ediyoruz.. Enerji verimliliğini artırmak için hanelerde su ısıtma cihazları ve bunun için de yüzde 70 oranında güneş panelleri kullanılıyor. Dolayısıyla güneş enerjisi paneli alanında çok ciddi talep var. Hanelerde 3.6 milyon kişilik aktif bir müşteri potansiyeli bulunuyor. Güneş paneli üretiminde kapasite artırabilir ve birlikte yeni üretim tesisleri kurabiliriz. İç pazarda enerji alanında yabancı yatırımcılarla birlikte verimliliği artırmak istiyoruz. Tarım alanında da sulama çalışmalarında güneş enerjisi kullanımı giderek artıyor. Bu alanda da önemli bir ekonomik potansiyel bulunuyor. Yüzer santral alanında da ciddi iş birliği ve yatırım fırsatları bulunuyor. " şeklinde konuştu.
Olpak: "Turizm, inşaat, tekstil ve gıda da hedef sektörlerimiz arasında yer alıyor"
26 yıl aradan sonra Küba'dan Türkiye'ye Devlet Başkanı düzeyinde gerçekleşen bu seyahatin iş dünyası açısından da son derece önemli olduğunu belirten DEİK Başkanı Nail Olpak, "2015 yılında Sayın Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan'ın Küba'ya ziyareti, karşılıklı Dışişleri Bakanları düzeyindeki ziyaretler ve bugün de Sayın Devlet Başkanı Diaz-Canel'in ziyareti, ikili ilişkilerimizde kritik öneme sahip. 26 yıl aradan sonra, Küba'dan ülkemize devlet başkanı düzeyinde gerçekleşen bu seyahat çok önemli. Ülkelerimiz arasındaki ikili ilişkiler, dostane biçimde sürüyor ve bunu ekonomik alanda da arttırmak istiyoruz. İki ülke dış ticaret hacmi geçtiğimiz yıl 40 milyon doların üzerinde gerçekleşti. Ancak Cumhurbaşkanımız ile yapılan görüşme sonrası belirlenen 200 milyon dolar hedefine dengeli bir şekilde ulaşmak için daha çok gayret göstermemiz gerekiyor. Bu süreçte, ikili ticaretimizin daha da geliştirilebilmesi ve ihraç ürünlerinin çeşitlendirilebilmesi için Küba ile yeni iş birliği alanlarının istişare edilmesi önemli. Özellikle sağlık sektöründe yapılacak ortak projeleri çalışabiliriz. Ayrıca, turizm, inşaat, tekstil ve gıda da hedef sektörlerimiz arasında yer alıyor. Özellikle ilaç alanında da bazı yeniliklerle birlikte ilave işler yapabiliriz. Ayrıca Küba'nın altyapı ihtiyacını biliyoruz. Dünyada kendisini kanıtlamış, tecrübeli müteahhitlerimiz de bu alanda beraber çalışmaya hazırlar. Tüm dünyada bugüne kadar bu alanda 450 milyar dolara yakın bitirilmiş projelerimiz var. Bu rakam bile bizim bu alandaki kapasitemizin büyüklüğünü ispatlar nitelikte. Bilgi ve networkun özellikle günümüz dünyasında ne kadar önemli olduğu malum. DEİK ailemizin tüm dünyaya yayılmış 151 İş Konseyine ait networkünü, Kübalı dostlarımızla birlikte kullanmaya her zaman hazırız." dedi.
Küba Turizm Bakanlığı Yatırım ve Kalkınma Genel Müdürü Jose Reinaldo Daniel ve beraberindeki heyetin katılımları ile 6 Aralık 2019 tarihinde İstanbul'da Türkiye-Küba Ortak Çalışma Toplantısı gerçekleştirildi. Anılan toplantıda, Türkiye ve Küba arasındaki turizm ve yatırım olanakları değerlendirildi. T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Yatırım ve İşletmeler Genel Müdürlüğü Daire Başkanı Gökay Azak yapmış olduğu açılış konuşmasında, Türkiye ve Küba arasındaki ilişkilerin turizm alanında daha ileriye taşınması gerektiğini vurgularken, ilişkilerin artırılmasına yönelik verilerin paylaşımı ve uzman değişimi konularına da değindi. Küba Ankara Büyükelçisi Luis Alberto Amoros Nunez ise 2018 ve 2019 yılları içerisinde gerçekleştirilen resmi ziyaretlerin önemli adımlar atılmasına yol açtığını ifade etti. Ayrıca, Türk yatırımlarının Küba'ya yönlendirilmesi konusunda çalışmalar yapılması gerektiğini de belirten Büyükelçi, turizm alanında Türkiye'nin deneyimlerinden faydanılması gerektiğini ifade etti. Anılan toplantı çerçevesinde, Türk Hava Yolları (THY), Küba Turizm Bakanlığı Geliştirme ve Yatırımlar Genel Müdürlüğü ve T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Yatırım ve İşletmeler Genel Müdürlüğü tarafından sunum gerçekleştirildi. Toplantı, soru-cevap kısmının akabinde son buldu.
T.C. Ticaret Bakan Yardımcısı Gonca Yılmaz Batur'un Küba ziyareti vesilesiyle gerçekleştirilen Türkiye- Küba İş Konseyi Toplantısı, 26-27 Şubat 2019 tarihlerinde Havana'da düzenlendi. Toplantıda, Türk iş dünyasının Küba'da gerçekleştirmesi muhtemel iş birlikleri ve yeni yatırım alanlarının potansiyelleri incelendi.
Küba Dış Ticaret ve Yatırımlar Bakan Yardımcısı İliana Nunez Mordoche ve beraberindeki iş adamı heyeti ile gerçekleştirilen toplantı, 4 Haziran 2018'de İstanbul'da düzenlendi. Toplantının ardından heyet ile akşam yemeği etkinliği gerçekleştirildi.
Küba Tanıtım Günü kapsamında bir fotoğraf sergisi etkinliği gerçekleştirildi. 28 Mart 2018 tarihinde düzenlenen etkinlik, İstanbul'da yapıldı.
